skanowanie0064 (4)

Temperatura

Wzrost temperatury

•    podnosi zawartość olejku u roślin z rodziny wargowych i zmniejsza jego zawartość u roślin z rodziny baldaszkowatych

•    Podnosi zawartość glikozydów nasercowych w naparstnicy purpurowej oraz alkaloidów u gatunków z rodziny psiankowatych

•    Reakcja roślin zawierających flawonoidy (w tym antocyjany) na temperaturę jest różna sałata, kapusta czerwona)

Zaopatrzenie roślin w wodę

•    dotychczasowe wyniki badań nad wpływem wilgotności gleby na rośliny zielarskie wskazują, że przy optymalnym zaopatrzeniu w wodę otrzymuje się znaczne zwyżki plonu surowca oraz plonu ciał czynnych

•    procentowa zawartość ciał czynnych ulega stosunkowo niedużym wahaniom rzędu 10-15%

Czynniki glebowe

Fizyczne właściwości gleby mają duży wpływ na te rośliny zielarskie, których częścią użytkową jest korzeń. Dotyczy to zarówno plonu, jak i trudności oczyszczenia korzeni po zbiorze. Większość roślin zielarskich wymaga do normalnego rozwoju gleb o odczynie obojętnym lub zasadowym.

Zrównoważone, optymalne dla danych warunków nawożenie nie narusza prawidłowej przemiany materii rośliny, lecz ją intensyfikuje, w wyniku czego roślina produkuje zarówno więcej masy, jak i substancji swoistych (alkaloidów, olejków, glikozydów).

Zbiór surowców roślinnych

Już dawna medycyna ludowa uznawała niejednakową wartość leczniczą wielu surowców. Przyczyn zmienności upatrywać można w wielu czynnikach dotyczących warunków wzrostu roślin: gleba, światło, woda co spowodowało powstanie zaleceń dla zbieraczy ziół dotyczących wyboru miejsca zbioru np. zbiór z miejsc suchych, zacienionych, wilgotnych, pory dnia a nawet fazy księżyca, co prowadziło do obwarowania czynności pozyskiwania surowca magicznymi obrzędami i wierzeniami.

Termin zbioru w dużym stopniu decyduje o jakości surowca zielarskiego.

Rozróżnia się cztery terminy zbioru surowca:

Wjosenny-od odmarzriięcia gleby, ruszenia soków I wypuszczenia liści do połowy maja.

Letni-od połowy maja do września, obejmujący okres pełnego rozwoju roślin. W tym czasie zbiera się kwiaty, liście, owoce, nasiona.

Jesienny termin zbioru przypada od września do zamarznięcia gleby. W tym okresie zbiera się korzenie, kłącza, bulwy, późno dojrzewające owoce i nasiona, czasem późne kwiaty, liście i ziele.

Zimowy- o tej porze zbiera się niektóre rośliny zimozielone rtp. jemiołę oraz niektóre owoce (jałowcay.

W celu określenia terminu zbioru należy mieć na uwadze stadium rozwojowe rośliny oraz tych jej części, w których występuje najwięcej substancji czynnych. Stąd też różne surowce zbiera się w innych Fazach rozwoju rośliny:

1.    Kwiaty i kwiatostany zbiera się w okresie pełni kwitnienia lub jego początku.

2.    Uście zdrowe, w pełni rozwoju zbiera się w pełni kwitnienia lub po przekwitnięciu rośliny

3.    Ziele zbiera się w okresie kwitnienia rośliny. Zbiera się górną nie zdrewniałą część roślin ulistnioną i obficie kwitnącą.

4.    Owoce i nasiona zbiera się w zależności od typu surowca dojrzale lub niedojrzale

5.    Korę zbiera się wiosną, w okresie ruszenia soków kiedy odchodzi ona łatwo od drewna

6.    Pąki należy zbierać od późnej jesieni do wiosny, przed puszczeniem soków i pęcznieniem.

7.    Korzenie i kłącza pozyskuje się w okresie spoczynku rośliny: jesienią lub wczesną wiosną.