P1010205 (2)

XVIII PROZAIK I DRAMATURG

)'»l, 1809) oraz Pracownikach morza (Les trauailleurs de la mer, 1866).

W dziedzinie powieści historycznych Hugo jest przede wszystkim autorem Notre-Dame de Paris .'(1831), powieści, która jest niewątpliwie arcydziełem tego ulubionego rodzaju powieściowego epoki romantyzmu, ze swoją nieporównanie żywą i sugestywną wizją życia ludu paryskiego z końca XV wieku. Ponadto jest Hugo autorem Roku 93 (Quatre-vingt-treize, 1873); daje tam spojrzenie na dzieje Wielkiej Rewolucji oczyma człowieka, który nie może jej uznać bez zastrzeżeń, ale,i widzi w niej realizację wielkich wartości.

Jako prozaik Hugo jest ponadto autorem dzieła j

0    charakterze dokumentarnym, jakim są Dzieje pewnej 1 zbrodni (1852).„Jako krytyk i teoretyk literatury Hugo dał przede wszystkim Przedmowę do »Cromwella«, ten najwybitniejszy z manifestów romantycznych o charakterze epokowym, oraz dzieło William Shakespearej (1864), które jest hołdem złożonym temu najmiększemu pisarzowi świata i patronowi romantyzmu francuskiego, I a także zsumowaniem poglądów estetycznych poety

1    jego wyznaniem wiary w wielkość umysłu ludzkiego.!

W tej wielostronnej i świetnej twórczości dramat sta-l

nowi jeden tylko z działów, ale przez pewien czas wy-j suwa się na plan pierwszy (1827—1838), by następnie zejść na plan dalszy, jakkolwiek jeszcze u schyłku życia

Hugo będzie powracał do formy dramatycznej.

Twórczość Wiktora Hugo jako autora dramatycznego obejmuje następujące pozycje: Cromwell (1827), Amtl Rpb^hrt (1828), Marion de Lorme (1829), Hernani (18291

wystawiony 1830), Król się bawi (La roi i'otmut, 1832), Lukrecja Borgia (1833), Maria Tudor (1833), Angelo tyran Padwy (Angelo le tyran dc Padotie, 1835), Rug Blas (1838), Burgrabiouńe (Les burgraues, 1843), Tor-ąuemada (ogłoszony drukiem w r. 1882), Dwa odkrycia Gallusa (Les deux trowoailles de Gallus, w zbiorze Les ąuatre vsnts de l’esprit, 1881) oraz zbiór pośmiertny Teatr na wolności (Th&Atre en libertć, 1886).

BITWA O »HERNANIEGO«

Dramat w hierarchii rodzajów literackich. Czym się tłumaczy fakt, że w latach 1827—1838 Hugo jest czynny przede wszystkim jako autor dramatyczny? Odpowiedź., na to pytanie znajdziemy z chwilą gdy sobie uprzy-tomnimy, czym były rodzaje dramatyczne w poetyce klasycznej., Poetyka klasyczna pstalała hierarchię rodzajów literackich rozróżniając rodzaje małe.i wielkie, a wśród tych ostatnich pierwsze miejsce faktycznie przypadało tragedii, rodzajowi, który wsławiony geniuszem Piotra Corneille’a i Jana Racine’a od dwu wieków był chlubą Francji. Romantyzm nie mógł się uważać za kierunek zwycięski, jak długo nie potrafił przeciwstawić klasycyzmowi formy literackiej, która — różna od tragedii — mogłaby się jednak z nią równać pod względem -swojej wielkości. Toteż nic dziwnego, że romantycy, mogąc się już poszczycić pięknymi osiągnięciami na polu liryki (wystąpienia Lamartine’a w roku 1820 i Alfreda de Vigny w r. 1822) oraz powieści ICinq-Mars Vigny’ego, 1826), pragnęli za wszelką cenę dorównać, jeżeli nie przewyższyć klasycyzm także na

2'