skanuj0014 (349)

pozostałe centralne punkty zainteresowania, spryt nie jest jednorodną cechą czy jakością, lecz wymiarem, który obejmuje całą klasę zachowań związanych z umiejętnością manipulowania innymi ludźmi i z dochodzeniem do wybranego celu przy minimalnym nakładzie energii- O wysokiej ocenie sprytu w kulturze warstw niższych świadczy — zdaniem Millera - to, że jakkolwiek idealny przywódca grupy młodzieżowej powinien być zarówno twardy, jak i sprytny, to jednak przywódca sprytny cieszy się na ogół wyższym prestiżem niż przywódca wyłącznie twardy. Następny centralny punkt zainteresowania stanowią emocje. Poszukiwanie emocji, podniecających przeżyć, chęć zakosztowania życia wynikają z szarzyzny i monotonii codziennego życia w kulturze warstw niższych, życia, które upływa na ciężkiej pracy, choć nie jest ona wysoko ceniona. Komponentami tego wymiaru w sferze zachowań są przede wszystkim picie alkoholu, gry hazardowe. Drugim biegunem wymiaru emocji jest stan braku aktywności, czas codziennej rutyny i nudy.

Przeznaczenie umożliwia angażowanie się w niebezpieczne, ryzykowne sytuacje bez poczucia, że ponosi się osobistą odpowiedzialność za skutki własnych działań. Miller zwracał uwagę, że cechą kultury warstw niższych jest właśnie wiara w przeznaczenie, zrządzenie losu, poczucie, że życie człowieka jest kierowane przez siły pozostające poza jego kontrolą. Stąd bierze się przeświadczenie, że wysiłki zmierzające do poprawy własnej sytuacji życiowej są bezcelowe, ponieważ i tak wszystko zależy od losu.

Ostatnim centralnym punktem zainteresowania kultury warstw niższych jest niezależność. Biegunem przeciwnym do niezależności jest stan kompletnego uzależnienia. Z jednej strony kultura warstw niższych kładzie szczególny nacisk na poczucie niezależności, autonomii, z drugiej zaś tak naprawdę wysoko ceniony jest poczucie bezpieczeństwa, oparcia, zależności i podporządkowania. Dla młodzieżowej kultury warstw niższych — obok już omawianych - charakterystyczne są dwa kolejne, specyficzne dla niej centralne punkty zainteresowania: przynależność i status. Przynależność można osiągnąć i utrzymać dzięki zachowaniom zgodnym z wymaganiami ogólnie obowiązującymi w kulturze warstw niższych: demonstrowaniu sprytu, twardości, niezależności itp. Zdaniem Millera stosowanie się do wymagań normatywnych grupy rówieśniczej może pociągać za sobą naruszanie norm innych grup społecznych.

Status w obrębie grup młodzieżowych w warstwach niższych osiąga się, utrzymuje bądź podwyższa przez demonstrowanie cech wysoko cenionych w kulturze tych warstw: twardości, sprytu, wyrażania oporu wobec oficjalnych autorytetó^T—dwagi itp.

D) Koncepcja neutralizacji

Punktem wyjścia rozważań Sykesa i Matzy jest teza, że nie istnieją podkultury dewiacyjne. Autorzy zanegowali w ten sposób wszystkie zrodzone w tym czasie teorie podkultur dewiacyjnych. Ich zdaniem można mówić jedynie o podkulturach dewiacji czy też przestępczości. Twierdzili, że operując pojęciem „podkultura dewiacyjne?’ akcentuje się nadmiernie odrębność danej klasy wartości i norm zachowania w stosunku do kultury dominującej. W rzeczywistości zaś w społeczeństwie jako całości funkcjonuje niejeden, lecz dwa systemy wartości. System wartości oficjalnych, konformistycznych oraz system wartości nieoficjalnych, podskórnych, w dużej mierze dewiacyjnych. Wartości podskórnych nie przejawia się we wszystkich okolicznościach. Czas, miejsce, definicja sytuacji są dość precyzyjnie określone przez wymogi kulturowe. Ekspresja wartości podskórnych dokonuje się w ściśle wyznaczonych ramach, głównie czasowych, czyli w okresach, które kultura danego społeczeństwa uznaje za właściwe: wakacje, weekendy, święta, uroczystości rodzinne itp. młodzież przestępcza natomiast nie chce należycie rozgraniczyć czasu i miejsca, w których kultura „przymyka oko” na wyrażanie wartości podskórnych.

Sykes i Matza wprowadzili pojęcie „techniki neutralizacji”. Umożliwiają one popełnienie zabronionego czynu bez poczucia lęku czy wyrzutów sumienia, które mogą się pojawić po jego dokonaniu. Zdaniem autorów techniki te wykształcają się przed popełnieniem czynu, umożliwiając tym samym nieaprobowane zachowanie pomimo deklarowanego konformizmu wobec