skanuj0023 (216)

90 5. Zasoby i walory turystyczne

•    utworzone przez człowieka:

parki zabytkowe,

-    muzea i zbiory przyrodnicze,

-    ogrody botaniczne,

-    ogrody zoologiczne;

•    inne:

-    punkty widokowe,

-    parki narodowe,

-    parki krajobrazowe.

Chociaż powyższą klasyfikację opracowano dla walorów turystycznych Polski, niektóre jej fragmenty mogą być przydatne do waloryzacji zasobów przyrodniczych w innych regionach świata.

Uważa się na ogół, że walory przyrodnicze mają szczególnie duże znaczenie przy wyborze kierunków wyjazdów turystycznych. Analiza rzeczywistych kierunków wyjazdów oraz preferencji turystów potwierdzają te założenia. Masowe wyjazdy mieszkańców Europy nad Morze Śródziemne, a mieszkańców Stanów Zjednoczonych oraz Kanady na Florydę i do krajów regionu karaibskiego, dowodzą rangi, jaką nadają turyści ciepłemu klimatowi (głównymi czynnikami przyciągającymi turystów jest usłonecznienie i temperatura mieszcząca się w przedziale 20--30°C). Duże znaczenie ma również obecność wód powierzchniowych, które nie tylko umożliwiają wypoczynek przywodny i kąpiel, ale również uprawianie niektórych form turystyki kwalifikowanej.

Obok samej obecności wody, szczególnie ważny dla tego typu wypoczynku jest charakter brzegów (czy są one łatwo dostępne od strony lądu) i dna (czy jest piaszczyste, czy np. muliste). Jak podaje P.P. Wong [1986, 154], jednym z głównych czynników decydujących o gwałtownym rozwoju funkcji turystycznej na wschodnim wybrzeżu Półwyspu Malajskiego były piaszczyste plaże (z bardzo drobnym i średnioziamistym piaskiem, od 0,12 do 0,72 mm, zajmujące aż 92,3% wybrzeża).

Dla turystów istotne znaczenie ma nie tylko morze, ale także większe akweny jeziorne oraz duże rzeki. Zgodnie z klasyfikacją L.B. Leopolda [1969] największą wartość rekreacyjną mają rzeki o szerokości ponad 30 m (5 punktów w skali pięciopunktowej), najmniejszą zaś cieki o szerokości do 1 m (1 punkt) i do 3 m (2 punkty). Należy w tym miejscu zaznaczyć, że, obok samego występowania wód powierzchniowych, dla ruchu turystycznego jest ważny także skład chemiczny wód. Stąd akweny silnie zanieczyszczone związkami chemicznymi mają niską wartość rekreacyjną. Wyjątkiem są wody podziemne, które mimo dużej zawartości pierwiastków i związków mineralnych, z racji walorów leczniczych, są bardzo ważnymi zasobami turystycznymi.

Istotne znaczenie w zaspokajaniu potrzeb związanych z turystyką i rekreacją ma szata roślinna, a zwłaszcza obecność większych zespołów leśnych. Znajduje