odrębne przepisy, czyli rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. — prawo upadłościowe (jedn. tekst: Dz.U. z 1991 r. Nr 118. poz. 512 z póżn. zm.). Upadłość przedsiębiorstwa państwowego znajdującego się w stanie likwidacji będzie ogłoszona wtedy, gdy jego majątek nie wystarcza na zaspokojenie długów. W wypadku przedsiębiorstwa państwowego w likwidacji na likwidatorze ciąży obowiązek zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości (art. 4 § 2 pkl 4 pr. upadł.). Po ogłoszeniu upadłości syndyk obejmuje z mocy samego prawa majątek upadłego, zarządza nim i przeprowadza jego likwidację (art. 90 pr. upadł.). Wskutek ogłoszenia upadłości likwidator traci z mocy samego prawa zarząd oraz możność korzystania i rozporządzania majątkiem, który staje się masą upadłości. Analiza tych przepisów wskazuje jednoznacznie na to. że postępowanie likwidacyjne nie kończy się wraz z ogłoszeniem upadłości przedsiębiorstwa państwowego, ponieważ istnieje możliwość umorzenia postępowania upadłościowego. Zgodnie z art. 218 pkt I pr. upadł., sąd umorzy postępowanie upadłościowe, gdy okaże się, że majątek masy nie wystarcza nawet na zaspokojenie kosztów postępowania; gdy wierzyciel — na którego wniosek została ogłoszona upadłość — nie złożył zaliczki na koszty postępowania w terminie wyznaczonym przez sędziego-komisarza, a brak płynnych funduszy na ich pokrycie, lub gdy wszyscy wierzyciele, którzy zgłosili swe wierzytelności, zażądają umorzenia postępowania. Z dniem prawomocnego umorzenia postępowania upadły odzyskuje swobodne rozporządzanie swym majątkiem, a syndyk wydaje niezwłocznie upadłemu jego majątek, księgi, korespondencję i dokumenty (art. 221 § I i 2 pr. upadł.). Wynika z tego. w sposób nie budzący wątpliwości, że możliwe są sytuacje, gdy postępowanie upadłościowe nie kończy się faktyczną likwidacją podmiotu gospodarczego. Zawsze konieczne jest formalne zakończenie bytu prawnego przedsiębiorstwa państwowego, a to wymaga wykreślenia go z rejestru, a przecież dopiero ten moment oznacza zakończenie postępowania likwidacyjnego. Takie stanowisko zajął Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 27 sierpnia 19% r. (Ili CZP 93/96, OSNC 1997, nr 1, poz. 2), stwierdzając, że ogłoszenie upadłości przedsiębiorstwa państwowego i wyznaczenie syndyka masy upadłości nie stanowi podstawy do wykreślenia z rejestru przedsiębiorstw państwowych likwidatora lego przedsiębiorstwa, ustanowionego przez organ założycielski.
4. Zgodnie z ustawą z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych (Dz-U. Nr 118, poz. 561 z póżn. zm.) prywatyzacja polega na:
1) zbywaniu należących do Skarbu Państwa akcji lub udziałów spółek powstałych w wyniku komercjalizacji (prywatyzacja pośrednia),
2) rozporządzaniu wszystkimi składnikami materialnymi i niematerialnymi przedsiębiorstwa państwowego lub spółki powstałej w wyniku komercjalizacji na zasadach określonych ustawą przez: a) sprzedaż przedsiębiorstwa, b) wniesienie przedsiębiorstwa do spółki, c) oddanie przedsiębiorstwa do odpłatnego korzystania (prywatyzacja bezpośrednia).
Komercjalizacja, w rozumieniu ustawy z dnia 30 sierpnia 1996 r. polega na przekształceniu przedsiębiorstwa państwowego w spółkę; jeżeli przepisy ustawy nie stanowią inaczej, spółka ta wstępuje we wszystkie stosunki prawne, których podmiotem było przedsiębiorstwo państwowe, bez względu na charakter prawny tych stosunków (art. 1 ust. I powołanej ustawy). Komercjalizacji przedsiębiorstwa państwowego dokonuje Minister Skarbu Państwa: I) na wniosek organu założycielskiego, 2) na wniosek dyrektora przedsiębiorstwa i rady pracowniczej,
3) z własnej inicjatywy. Komercjalizacji nie mogą podlegać m.in. przedsiębiorstwa postawione w stan likwidacji, postawione w stan upadłości albo wykonujące prawomocną decyzję o podziale i łączeniu przedsiębiorstwa państwowego (art. 3 ust. 3 cyt. ustawy). Minister Skarbu Państwa sporządza za Skarb Państwa akt komercjalizacji przedsiębiorstwa państwowego. Ustala w nim: 1) statut spółki, 2) wysokość kapitału akcyjnego spółki, 3) imiona i nazwiska członków władz pierwszej kadencji. Akt komercjalizacji zastępuje czynności określone w przepisach kodeksu spółek handlowych, poprzedzające złożenie wniosku o wpisanie spółki do rejestru. Niezwłocznie po sporządzeniu aktu komercjalizacji, zarząd spółki składa wniosek o wpisanie spółki do rejestru. Wykreślenie przedsiębiorstwa państwowego z rejestru przedsiębiorstw państwowych następuje z urzędu z chwilą wpisania spółki do rejestru. Postanowienie o wpisaniu spółki do rejestru oraz związane z tym wykreślenie przedsiębiorstwa państwowego z rejestru przedsiębiorstw państwowych jest skuteczne od pierwszego dnia miesiąca przypadającego po wydaniu postanowienia.
5. Jeżeli likwidacja jednostki organizacyjnej następuje w wyniku przekształceń organizacyjnych, trwały zarząd przechodzi na następcę tej jednostki (art. 49 ust. 2 u.g.n.). Jeżeli organ likwidujący uzna, że następcy prawnemu likwidowanej jednostki nieruchomość oddana w trwały zarząd jest zbędna, może zgłosić wniosek o wydanie decyzji o wygaśnięciu trwałego zarządu. W praktyce najczęstsze będą przypadki wniosków o wydanie decyzji o wygaśnięciu trwałego zarządu do części nieruchomości.
6. Rozstrzygnięcie wydane przez Ministra Skarbu Państwa na podstawie art. 57 ust. 2 u.g.n. o sposobie zagospodarowania nieruchomości nie podlega zaskarżeniu do Naczelnego Sadu Administracyjnego (postanowienie NSA z dnia 16 listopada 1999 r., I SA 1614/99, ONSA 2000, nr 4. poz. 168). W sprawie rozpoznawanej przez Naczelny Sąd Administracyjny Minister aktem nazwanym „decyzją” przekazał staroście nieruchomości po zlikwidowanym zakładzie przemysłowym. Starosta, wnosząc skargę, zarzucił „decyzji" naruszenie art. 57 ust 3 u.g.n., w którym określono sposób postępowania z przejmowanymi na rzecz Skarbu Państwa nieruchomościami. Minister lub organ założycielski w pierwszej kolejności powinien podjąć działania zmierzające do ich zagospodarowania. Nic było — zdaniem starosty — zagospodarowaniem przekazanie nieruchomości do zasobu Skarbu Państwa. Przestrzeganie takiego trybu postępowania ma zasadnicze znaczenie w świetle zasad prawidłowego gospodarowania mieniem Skarbu