264 M.Polowczyk, E.Klugmann - PRZYRZĄDY PÓŁPRZEWODNIKOWE
Właściwości dynamiczne tranzystora JFET
Złączowe tnnzystory połowę są polecane m.in. do realizacji układów wielkiej i pośredniej częstotliwości oraz do układów przełączających, np. w systemach multipleksowych. Dlatego sprawą ważną jest znajomość właściwości dynamicznych wielko* i mało* sygnałowych.
Ogólnie rzecz ujmując, o właściwościach dynamicznych tranzystora JFET decydują dwa czynniki: reaktancje tranzystora i czas przelotu nośników przez kanał (tp). Drugi czynnik jest zwykle do pominięcia w zakresie pobudzeń impulsowych o czasie narastania przekraczającym kilkakrotnie czas przelotu, jest on także do pominięcia dla pobudzeń ze składowymi harmonicznymi o częstotliwościach f« 1/L.
Czas przelotu nośników przez kanał ma wartość zależną od długości kanału (I) i prędkości unoszenia nośników w podłużnym polu elektrycznym kanału. Natężenie tego pola posiada wartość minimalną przy źródle i rośnie w stronę drenu (patrz wzór (6.139)). Odpowiednio do natężenia kształtuje się prędkość nośników, przyjmując wartość od minimalnej przy źródle do maksymalnej (vm) przy drenie (w zakresie zaciśnięcia kanału).
W celu oszacowania wartości czasu przelotu przyjmijmy, że prędkość nośników wzrasta liniowo od zera do vra. Przy tym założeniu
_2L (6.165)
p
gdzie: I - długość kanału.
Z powyższej zależności przy um=105m/s otrzymamy następujące czasy przelotu:
tpfpsl |
2,0 |
0.2 |
1 fruń ] |
100 |
10 |
Jak widać z powyższego, czas przelotu może być czynnikiem pomijalnym przy częstotliwościach do kilku GHz i impulsach o czasach narastania większych od ułamków ns.
O właściwościach dynamicznych tranzystora JFET decydują więc reaktancje tranzystora, a przede wszystkim pojemności międzyclektrodowe. Pewne znaczenie mogą mieć również indukcyjności doprowadzeń. Zwykle jednak w układach w.cz. i impulsowych o dużej szybkości działania używa się tranzystorów z możliwie najkrótszymi doprowadzeniami, uzyskując w ten sposób indukcyjności doprowadzeń rzędu 2nH, a więc wartości pomijalne w tych przypadkach.
Spośród pojemności tranzystora JFET wymienić należy: CGS - pojemność bramka* źródło, CGD - pojemność bramka-dren, CDS - pojemność dren-źródło. Dołączenie tych pojemności do elektrod wewnętrznych G, S’ i D’ stałoprądowego schematu zastępczego prowadzi do wielkosygnałowego, dynamicznego modelu tranzystora (rys.6.39a).
Linearyzacja modelu wielkosygnałowego w konkretnym spoczynkowym punkcie pracy tranzystora daje z kolei model małosygnałowy tranzystora (rys.6.39b). W wersji modelu na rys.6.39b dla uproszczenia pominięto konduktancje bramka-dren i branka-źródło, które formalnie w wyniku linearyzacji powinny pojawić się, a których wartości są pomijalnie małe w porównaniu z wartościami innych elementów schematu.
■) b)
Rys. 6.39. Modele dynamiczne tranzystora JFET: a)wicłkosygnałowy. b) małosygnalowy
Pojemności CGD i CGS są składowymi pojemności bramka-kanał. Są to,wnonnaInycb warunkach pracy tranzystora, pojemności barierowe złącza bramka-kanał. Ich zależność napięciową można więc aproksymować wzorami:
CGS (UGS )!
gdzie: m - współczynnik^J4 ro * jJ' Vj. napięcie wbudowane złącza.
i-■
pizy
przy
/ Udg<Up (iUos-0
I “ UGS < UP | 1 ^DGm°
(6.166)
(6.167)
Wzory (6.166), (6.167) są słuszne dla zakresu omowego tranzystora. W zakresie zaciśnięcia kanału pojemności C0D i CGS stają się mało zależne od napięcia drenu, ponieważ praktycznie nie wpływa ono na kształt kanału. Jednocześnie w zakresie zaciśnięcia kanału pojemność CGD staje się znacznie mniejsza od Cqs, ponieważ powierzchnia czynna drenu znacznie zmniejsza się w tym zakresie.
Dla UDg > up mamy więc CGD « , a CGS(UGS) można aproksymować wzorem
(6.16 7).