232 M.Polowczyk. E.Klugmann - PRZYRZĄDY PÓŁPRZEWODNIKOWE
wykonania, m.in. od domieszkowania poszczególnych jego obszarów. Orientacyjnie przyjmuje się, że rezystancje te mają następujące wartości: rGp= 0,5.. 5Q,
rBB,= 50...500Q i ręę.s 5...500. Szczególnie dużą wartość przyjmuje rQg>. Jest to spowodowane tym, że baza w tranzystorze (pionowym) jest bardzo cienka, a prąd bazy płynie tak jak zilustrowano na rys.6.16.
Rys. 6.16. Ilustracja wyrażająca sens rezystancji rgg
Wpływ rezystancji szeregowych na charakterystyki statyczne tranzystora został szczegółowo opisany w [G4J. Wpływ ten można zauważyć zwłaszcza na charakterystykach wyjściowych (rys.6.17) oraz na charakterystyce przejściowej i wyjściowej (rys.6.18).
Rys. 6.17. Wpływ rezystancji rcc- na przebieg charakterystyk wyjściowych tranzystora bipolarnego; linie przerywane - charakterystyki tranzystora idealnego, linie ciągle - charakterystyki tranzystora rzeczywistego
Rys. 6.18. Wpływ rezystancji rutr i r^. na przebieg charakterystyki przejściowej l((Ug^; linie przerywane - charakterystyki tranzystora idealnego, linie ciągłe - charakterystyki tranzystora rzeczywistego
Efekt Garlcgo uwzględnia się za pomocą tzw. napięcia Eariego: UEN - dla zakresu aktywnego normalnego i Ugj - dla zakresu aktywnego inwersyjnego.
O ile w modelu Ebersa-Molla w stanach aktywnych tranzystora możemy zapisać:
• dla połączenia normalnego
^BB
Ic-Is-eVT przy UCB>0 (649)
• dla połączenia inwersyjnego
U*.
to po uwzględnieniu napięcia Eariego przyjmuje się:
• dla połączenia normalnego
• dla połączenia inwersyjnego
Uje
IE"’IS'eVT *
(6.49a)
1 +
JEC
(6i0a)
Przy aktualnie stosowanych technologiach wykonania tnnzystorów napięcia Eariego mieszczą się w granicach od kilkudziesięciu do kilkuset woltów, a ich uwzględnienie jest wymagane w zasadzie tylko przy projektowaniu układów scalonych.
Efekt Eariego (rys.6.19), można powiedzieć, decyduje o tzw. przewodności wyjściowej gęe tnnzystorów z cienką bazą.
Rys. 6.19 Wyznaczenie napięcia Eariego