Zawór końcowy przewodu głównego przedstawia rysunek 12.3a. W kadłubie 1 znajduje się element zaporowy 2, z półkolistym zwierciadłem uruchamianym ręcznie dźwignią 3. Po przestawieniu dźwigni w górne położenie zwierciadło zaworu zostaje dociśnięte do uszczelki 4 zamykając kanał przepływowy.
W zaworze odcinającym kurkowym (rys. 12.3b) element zaporowy ma stożkową powierzchnię, dociskaną do sztywnego gniazda sprężyną 5. Obracając dźwignię £ można ustawić otwór przelotowy kurka w osi podłużnej kanału przepływowego przewodów i otworzyć drogę dla przepływu strumienia sprężonego powietrza.
W układzie energetycznym zasilania hamulców są czasem stosowane zawory zwrotne: dwukierunkowe i jednokierunkowe (rys. 12.4).
Dwukierunkowy zawór zwrotny ma dwa wejścia i jedno wyjście oraz służy do kierowania strumienia sprężonego powietrza do określonej przestrzeni pneumatycznej alternatywnie z możliwych dwóch kierunków zasilania. Nie wykorzystany kanał przepływowy samoczynnie zostaje odcięty. Jeżeli w jednym z kanałów wejściowych pojawi się sygnał w po-
238