Zdjęciee2

nak stwierdzić, iż działania te podejmowane i prowa dzone głównie z inspiracji społecznego ruchu laickie- I go, skoncentrowane są głównie na metodyczno-popula-ryzatorskich aspektach zagadnienia, jak : opracowywanie wzorcowych scenariuszy poszczególnych obrzę. dów i wprowadzanie ich w praktykę funkcjonalności społecznej, dokonywanie analiz adaptacji społecznej nowych form obrzędowych itd. Niewątpliwie są to działania konieczne, jednakże aktualnie już nie wystarczające. Istnieje potrzeba podjęcia szerszych pogłębionych refleksji nad aktualnym kształtem i perspektywicznymi kierunkami dalszego rozwoju obrzędowości socjalistycznej w naszym kraju. Potrzebę takiej refleksji określa również żywiołowy proces rozwoju współczesnych świąt o charakterze ogólnonarodowym, regionalnym, zawodowym, rodzinnym i nawet osobistym. Można by powiedzieć, iż mamy w tym przypadku do czynienia ze zjawiskiem bogactwa i nadmiaru, a równocześnie i jakby niedosytu świąt. Jest to sytuacja stwarzająca zapotrzebowanie na podpowiadanie wzorów świętowania, w których zawarta byłaby obiektywizacja sensu duchowego obchodzonych świąt.

Należy przypuszczać, iż niedobór takich pogłębionych refleksji wynika z następujących przyczyn:

po pierwsze — z niedoceniania roli instrumentalnej obrzędowości świeckiej przy realizowaniu programu budownictwa rozwiniętego społeczeństwa socjalistycznego;

po drugie: z powszechnie jeszcze funkcjonującego stereotypu pojmowania obrzędów jako zjawisk społeczno-kulturalnych o charakterze ludyczno-rekrea-cyjnym, a nie jako specyficznych symboli życia publicznego i prywatnego, które mają określoną nośność treści światopoglądowych oraz stanowią formę wyrazu określonego przekazu społecznego,

po trzecie: z koncentrowania całej uwagi na zewnętrznych przejawach funkcjonowania poszczególnych torm obrzędowych (szczególnie wyraźnie ujawnia się to w dziedzinie obrzędowości obywatelskiej) i tym samym odsuwanie na plan dalszy jakichkolwiek rozważań nad aksjologicznymi i psychologicznymi aspektami obrzędowości, nad zagadnieniem roli, jaką powinna ona wypełniać w zakresie zaspokajania sfery emocjonalnych potrzeb ludzkich i ich afirmacji społecznej w ramach humanistycznych kategorii wartości.

W świetle dotychczasowych rozważań dojść można do stwierdzenia, że występuje konkretne zapotrzebowanie społeczne, na takie nowe formy rytualizacji życia publicznego i prywatnego, które w pełni odpowiadałoby aktualnemu poziomowi społeczno-kulturalnemu naszego społeczeństwa i zaspokajałyby jego stale rosnące "potrzeby wyższego rzędu. Mamy więc do czynienia z pewnego rodzaju faktem społecznym o dużej wadze gatunkowej.

Omawiane już uprzednio dwa typy cykli obrzędowych o nie słabnącym zakresie funkcjonowania ujawniają się w sferze procesów kulturotwórczych zachodzących we współczesnym społeczeństwie polskim. Praktyka ostatniego zwłaszcza dziesięciolecia wskazuje na zjawisko narastania szczególnego zainteresowania społecznymi problemami tworzenia nowego modelu kultury obyczajowej wraz z przyporządkowaną jej obrzędowością. Należy więc postawić pytanie o istotę i specyficzny wyróżnik tego modelu. W oparciu o dotychczasową praktykę społeczną można stwierdzić, iż ma to być model kultury narodowej o charakterze świeckim, kultury przepojonej treściami humanizmu socjalistycznego (wytworzonej przez człowieka dla człowieka) i nawiązującej do najlepszych postępowych tradycji narodowych (zwłaszcza ludowych