z motylem w tle5

I. Borecka, Z motylem w tle krasnoludków do i z pracy. Dzieci w roli krasnoludków przechodziły przez równoważnię-kładkę. Kolejne ćwiczenie to zabawa ze skakanką. Służyło improwizacji prac krasnoludków przeskakiwania, ciągnięcia, podrzucania.

2.    Usprawnianie manipulacji przedmiotami rozpoczęliśmy od zabaw z piłką, która tu symbolizowała toczone pod górę ciężkie kamienie, ciężkie lub lekkie worki niesione przez krasnoludki. Zwyczajne klocki ułożone w piramidki i przenoszone przez dzieci symbolizowały wydobywane przez krasnoludki skarby. Wszystkie propozycje tego typu ćwiczeń-za-baw, pochodziły od dzieci. Był to dowód usprawniania ich myślenia twórczego oraz budowania odwagi podczas publicznych wystąpień i obrcjny własnego zdania. Zabawę z woreczkami piachu i grochu potraktowaliśjny „jako grę w wyobraźnię". Woreczki stanowiły bowiem towary niesiene przez macochę zamienioną w handlarkę.

Ja występowałam w roli handlarki i rzucałam do dzieci woreczki, a oneia-pały i, odrzucając do kolegi, mówiły, jakim towarem kusiła macocha Śnieżkę. Do tej części zajęć przygotowałam rekwizyty: elementy sprzętów z domu krasnoludków i fragmenty ich ubioru oraz towary macochy, ktp-re dzieci rozpoznawały z zamkniętymi oczyma. Dopasowywanie elementów o tych samych kształtach uatrakcyjniłam zabawą w porządkowanie domu krasnoludków czyli wkładaniem 7 kubeczków, jeden w drugi, i układaniem siedmiu łyżeczek jedną na drugiej lub jedna obok drugiej itp.

3.    Kojarzenie doznań ruchowych z obrazami graficznymi dostarczyło dzieciom wielu emocji, ponieważ polegało na kierowaniu ruchem krasnoludków za pomocą chorągiewki.

Kolejny element zajęć to rysowanie na tablicy. Duże płynne linie rysowane na tablicy przez jedno dziecko stanowiły podstawę do dokończenia rysunku dla dziecka drugiego. Wspólnie jedna grupa dzieci rysowała w ten sposób na przykład czapki krasnoludków, inna podobne ćwiczenia wykonywała na dużych arkuszach papieru. Powstały z nich fragmenty ilustracji, wykorzystanej potem do pomysłów scenograficznych. Temu samemu celowi służyła praca przy scenografii (zamalowywanie dużych płaszczyzn i figur jednym kolorem, malując grubym pędzlem).

4.    Przyzwyczajaniu do kontroli wykonywanego ruchu graficznego służyło kopiowanie (przez papier-przebitkę) ilustracji z „Disneyowskiej" wersji baśni. Rysowano także po śladzie i malowano w obrębie konturów, wykorzystując do tego książeczki do malowania. Z łączonych punktów wychodziły zupełnie nieznane dotychczas dzieciom ilustracje do baśni¹.

Część 2. Baśnie w bibliotecznych i biblioterapeutycznych formach pracy...

Zajęcia zakończono organizowaniem wspaniałego wernisażu. Stanowiło to wprowadzenie do innego typu zajęć - arteterapii.

5.    Usprawnianie celowych i precyzyjnych ruchów rąk uzyskiwano przez wykonywanie wydzieranek i wycinanek oraz nałepianek tematycznie nawiązujących do treści baśni. Lepiono poszczególne postacie z plasteliny, a następnie zrobiono wystawę, która uzupełniła wystawę ilustracji. Układano także obrazek z 6 elementów, bez wzoru (postać Śnieżki).

6.    Ćwiczenie dokładnej kontroli nad ruchami graficznymi polegało na rysowaniu szlaczków na papierze w kratkę i w linię (przygotowanie zaproszeń na spektakl). Była też zabawa w konserwatora obrazów².

7.    Ćwiczenie kontroli nad wykonywaniem ruchu rąk przy odtwarzaniu symboli graficznych - odbywało się podczas rysowania po śladzie znaków graficznych, było to przygotowaniem do wykonania przez dzieci plakatu informującego o kukiełkowym spektaklu.

W ćwiczeniach doskonalących orientację przestrzenną także odwołano się do znanej już dzieciom baśni wykorzystując różne zabawy. Przy różnicowaniu prawej i lewej strony ciała również wykorzystano elementy z baśni (dzieci w roli krasnoludków, w elementach ich strojów). W wykorzystywanej do zajęć wersji baśni Grimm, krasnoludki nie miały imion, więc i dzieci były nazywane numerami: pierwszy, drugi, siódmy krasnoludek. Polecenia wydawane więc były w następujący sposób: pierwszy, drugi, piąty krasnoludek łapie się za lewe ucho, drugi, trzeci, siódmy krasnoludek trzyma się za prawą stopę itp. Prowadzący zajęcia, w roli macochy stając do dzieci tyłem, mówi im z innych zajęć wierszyk:

„To jest moja prawa ręka, a to lewa - proszę

Prawą rękę trzymam w górze, a lewą podnoszę.

To jest moja prawa noga, a to lewa - proszę.

Prawą nogą tupnę sobie, na lewej podskoczę"³.

Tekst uzupełniany jest dalszymi poleceniami, na przykład: wszystkie krasnoludki patrzą w prawą stronę, wyciągają lewą rękę przed siebie, machają prawą ręką Śnieżce na pożegnanie i zaczynają maszerować z prawej nogi, a idąc do pracy wymachują najpierw prawą ręką do tytułu, a potem do tyłu lewą ręką. Utrzymując w dalszym ciągu taką konwencję, polecano narysowanie na dwóch dużych arkuszach papieru dwoma równoległymi liniami drogę. Polecenia dla dzieci brzmiały: krasnoludki wracają do

57

1

Pomoce dydaktyczne przygotowali studenci kierunku Pedagogika opiekuńcza z plastyką z Kolegium Nauczycielskiego w Wałbrzychu.

2

   Ćwiczenia opisano w Aneksie nr 3.

3

   Materiały pomocnicze do zajęć korekcyjno-kompensacyjnych z dziećmi sześcioletnimi i siedmioletnimi, wyd. 3. poprawione, zebrała i opracowała M. Micorek, Bielsko-Biała 1995, s. 49.