IMAG0792 (4)

LX się na temat, jak lepiej organizować klasy szkolne: czy tak, aby każda klasa miała swojego stałego nauczyciela, czy też tak. że nauczyciel posuwa się ze swoimi uczniami przez wszystkie lata szkolne, aby po ukończeniu przez nich szkoły zaczynać ze świeżym rocznikiem od początku? Herbart opowiedział się za drugim sposobem.

Rozwijając jednak swoje argumenty, doszedł do przekonania, że nawet tego tak szczegółowego zagadnienia nie da slęj dobrze rozwiązać, dopóki wszystkie szkoły nie zrosną się w jeden ustrój szkolny. Na razie istnieją tylko nie powiązane ze sobą różne rodzaje szkół: osobno szkoły elementarne, osobno mieszczańskie, osobno zawodowe, osobno gimnazja i uniwersytety. A oto jego argumenty:

„Przede wszystkim muszę na to nastawać, aby nauczanie każdej klasy w czasie, kiedy ona przechodzi swój kurs, posuwało się naprzód, i to w możliwie równomiernym tempie” (78). „Konieczny to warunek, a jednak trudności jest wiele” (79). „Największą wskażemy pytając: w jaki sposób uczniowie o różnych zdolnościach, różnej pilności, różnej pomocy mogą wszyscy naraz dojrzeć do promocji?” (80). „Zgodziliśmy się, że uczniowie muszą posuwać się naprzód równym frontem. Czy w tym nie ukrywa się założenie, że jeśli niektórzy z nich nie nadąż,), to będą musieli pozostać na drugi rok w klasie?” (82).

„Czy jednak nie ma innego jeszcze wyjścia? Owszem, jest, gdyż ci opóźnieni mogą się ani nie posuwać naprzód, ani nic zostawać na drugi rok. Zamiast tego można ich usunąć z tej szkoły, w której nie czynią postępów” (83). Od dawna już zauważono i mówiono o tym, że wielu takich studiuje, którzy nie mają po temu danych, że jeszcze więcej nie uczęszcza do uniwersytetu, którzy są do tego z natury powołani. Jednakże nic chce się tego zauważyć, jak się zdaje, że obecnie siedzi w gimnazjach wielu takich młodych ludzi, którzy nadają się do szkoły mieszczańskiej i odwrotnie, jednym słowem: zachodzą najgrubsze pomyłki przy wyborze szkoły” (84).

„Pan Graff wypowiedział bardzo trafną myśl, że jeżeli w jakiejś miejscowości jest większa liczba szkół, z których żadna