TOKSYNY POCHODZENIA ZWIERZĘCEGO Jady szkarłupni / rozgwiazd i jeżowców / - hemolizyny, neurotoksyny,-jady choiirtergiczne /działanie podobne do Acetylocholiny ( Ach ) Strzykwy - holoturyna - działanie - jak wyżej.
Jady mięczaków - Ślimaki / np.Conus. Murex / - neurotropiny z grupy cholinowej.
Jady głowonosów - neurotropiny
Jady stawonogów
1 .Pająki - Ptaszniki - neurotropiny
Latrodectus / czarna wdowa i karakurt / - neurotoksyny
działające na układ sympatyczny.
Pająk krzyżak - hemorrhaginy, hemolizyny / arachnolizyny /,
neurotropiny, epeirotoksyna - działanie hipotoniczne, 'mekiedylm iertelne /'po wstrzyknięciu psu lub kotu /. Pająk topik - hemorrhaginy.
Lycosa / tarantula / - hemolizyny, neurotoksyny.
1. Skorpiony / Np. Buthus sp., Androctonus sp. /- neurotoksyny,
hemotropiny, epeirotoksyna. --------
3. Wije / Krocionogi - np. Rhinocńcus sp.- trujący , Pareczniki - np. Scolopendra sp. - jadowita dla człowieka /. Jady: serotonina, hialuronidaza, histamina, hemolizyny - w małych stężeniach -► miejscowe stany zapalne u człowieka.
Osy, szerszenie - wespotoksyna - skurcz tętnic, jelit, żołądka,
porażemelnięśnia~serćowego, rdzenia przedłużonego, skurcz oskrzeli aż do asfiksji / uduszenia /.
Pszczoła miodna -jtp i toksyna zawiera: histaminę, hialuronidazy,
hemolizyny i neurotoksyny paraliżujące ośrodek oddechowy. Ma właściwości uczulające.
Trzmiele / Bombus / - jad ^ miejscowe stany zapalne.
Mrówki - iad zawiera histaminę, hialuronidazę, Ach i stymulator
mięśni gładkich. Jad niektórych mrówek tropikalnych zawiera silnetieurotoksyny / zatruwanie strzał/. Jad naszych mrówek zawiera głównie kw. mrówkowy—-> jedynie miejscowe zapalenia skóry.
\
Chrząszcze / kusakowate i mai ko watę /- jad kantarydyna
wytwarzany w jajnikach zawiera silne neurotoksyny. 0,02g kantarydyny jest dawką letainą dla człowieka.
Larwy chrząszcza afrykańskiego Diamphidia locusta -jad kalaharski do zatruwania strzał / paraliż, podobnie jak kurara /. Motyle - wydzielina gruczołów skórnych i włoski —** reakcje zapalne skóry i błon śluzowych. Wydzielina gruczołów skórnych jedwabnika zatrucia zwane chorobą Pattona.
• Ryby trujące - pewne narządy wykazują własności toksyczne.
Mureny, barakudy. okonie morskie - toksyna ciguatera —biegunka, nudności, wymioty, duszność, drgawki.
Naieżki - tetradotoksyna—► trudności w oddychaniu, sinica, drgawki, porażenia oddychania, zgon.
Ryby produkujące ichtyotoksyne - wymioty, biegunka, drgawki.
Ryby produkujące ichtyohemotoksyne / węgorze, mureny / —* hemoliza, zaburzenia jelitowe, oddechowe, porażenia.
Ryby produkujące nie dokładnie poznane toksyny i powodujące hiperwitaminozę A._Np. wątroba rekinów. —► dolegliwości ze strony układu pokarmowego, osłabienie mięśniowe a nawet zatrucia śmiertelne.
• Ryby jadowite / np. płaszczki / -jad białkowy o charakterze
enzymatycznym—► zawroty głowy, trwoga, zaburzenia jelitowe, wstrząs a nawet zgon.
• Płazy jadowite / jad gruczołów skórnych i śluzowych / Ropuchy, żaby.
salamandry, traszki.
Bufotoksyna, bufotalina, bu fagi na, batrachotoksyna, samandaryna / zawierają biogenne aminy, peptydy, sterydy i alkaloidy o działaniu neurogennym, oraz cholinomimetycznym, s^mpatykomimetycznym, zwężającym naczynia krwionośne, obniżającym ciśnienie krwi, znieczulającym i halucynogennym /. Jad południowo amerykańskiej żaby Dendrobates tinctorius jest używany przez Indian do zatruwania strzał.
• Gady
Dwa gatunki jaszczurek z rodzaju Heloderma
Ich przekształcone gruczoły ślinowe produkują jad zawierający neurotoksyny, hialuronidazę i fosfolipazę A.
Węże
ze względu na sposób działania jadów na organizm ludzki, podzielono je na następujące grupy:
1. neurotoksyny - trucizny porażające układ nerwowy. Groźną konsekwencją jest porażenie układu oddechowego co może prowadzić do śmierci.