image055 (13)

B. Nirmwtko. Ktzlalcenie szftoOie, Warszawa 2007. ISBN <ł7fi^3 ćOS07-U-8,* by WAll' 2iXi?

Główne poięcw rwdzułu 111

łączą się w różny sposób. Na podstawie teorii kształcenia wielostronnego można wyróżnić następujące modele uczenia się:

MODEL ALFA

{poznawanie pojft)

Umiejętności

Wiadomości

MODEL BETA

{próbne działanie)

Umiejętności

Wiadomości

*

{Andrzej)

Teoretyczne Praktyczne

Teoretyczne Praktyczne

MODEL DELTA

{naprawianie iwiata)

MODEL GAMMA {rozwiązywanie problemów)

Umiejętności \    Umiejętności

^ (Dariusz)

Wiadomość    A    Wiadomości

Teoretyczne Praktyczne    Teoretyczne Praktyczne

Rysunek 7. Cztery mocełe uczenia się

Poznawanie uczenia się jest poznawaniem wielu modeli tej czynności i rozróżnianiem tego, co poszczególnym uczniom przychodzi łatwo (linia ciągła na rys. 6), i tego, co przychodzi im trudno (linia przerywana).

Główne pojęcia

czynność

działanie

praca

treść kształcenia

wiedza osobista

wiedza publiczna

„dydaktyka dnia powszedniego"

zadanie

m oty wacja zew nęt rzn a motywacja wewnętrzna wymagania programowe cele uczenia się

dziedzina światopoglądowa celów kształcenia

cele poznawcze uczenia się

dziedzina poznawcza celów kształcenia

wiedza deklaratywna

wiedza proceduralna

dydaktyka tradycyjna

stopnie formalne

dydaktyka współczesna

ekspert

kształcenie wielostronne uczenie się przez przyswajanie uczenie się przez odkrywanie

www.waip.com.pl

B. Nirnurrko, Katatonie aMne. Warsiawa 2007.

isas! r;s-s3 6c«so7-ii-u. t ly, waip 20:17

112 Rozdział 3. Jak prablegi iKzenie się aynnofd?

kształcenia

światopogląd

kształcenia modele uczenia się

cclc emocjonalne postawa

dziedzina motywacyjna celów

uczenie się przez przeżywanie uczenie się przez działanie dziedzina praktyczna celów

Ćwiczenia

1.    Podaj przykład czynności opanowanej przez siebie ostatnio w toku uczenia się zorganizowanego (uczelnia, kurs) lub nieformalnego (dom, zakład pracy). Jakie stałe fazy ma ta czynność? Jakie znaczenie w toku uczenia się tej czynności miał jej spodziewany wynik? Czy potrafisz zakwalifikować tę czynność do jednej z dziedzin celów kształcenia i określić kategorię osiągniętego celu?

2.    Podaj przykład trudnego zadania wykonywanego przez uczniów w znanej ci szkole. Jak uczniowie wykonali to zadanie? Jakie znaczenie miały (a) lokalizacja źródła zadania („obce” - „własne") i (b) precyzja wymagań („wyraźne" - „niejasne”) dla wykonania zadania przez poszczególnych uczniów? Jakie wnioski dydaktyczne wyciągniesz z tego rozróżnienia?

3.    Wymień po trzy czynności, które wykonujesz: (a) z motywacją zewnętrzną (dlatego, że musisz) i (b) z motywacją wewnętrzną (dlatego, że lubisz). Jakie dostrzegasz różnice między grupami (a) i (b) w: (1) podejmowaniu czynności, (2) ich przebiegu, (3) szybkości uczenia się? Jakie wnioski dla nauczycieli wyciągniesz z tego porównania?

4.    Zapisz na kartce: (a) trzy najważniejsze zalety i (b) trzy najważniejsze wady dydaktyki tradycyjnej. Które cechy, twoim zdaniem, przeważają? Dlaczego utrzymuje się ona tak długo mimo nieustannej krytyki?

5.    Przyjrzyj się modelom uczenia się przedstawionym na rys. 7. Podaj przykłady uczenia się dowolnej czynności - własnego lub innej osoby - ilustrujące każdy z modeli. Spróbuj określić ich przydatność (a) w szkole lub uczelni wyższej, (b) w życiu codziennym, (c) w pracy zawodowej.

6    (zaawansowane). Wybierz sytuację problemową (a) ze szkoły lub uczelni i (b) z zakładu pracy lub domu rodzinnego. Na czym polega (1) wiedza publiczna, (2) wiedza osobista), (3) wiedza deklaratywna, (4) wiedza proceduralna w związku z tymi sytuacjami? Przedyskutuj zalety i wady każdego rodzaju wiedzy.

7    (zaawansowane). Podaj dwa przykłady lekcji szkolnej lub wykładu uczelnianego. Czy stopnie formalne nauczania według Herbarta, przedstawione w tab. 14, dadzą się wyróżnić w tych przykładach? Które stopnie zdominowały lekcję lub wykład? Jakie wnioski wyciągniesz z tej analizy?