Image20 (17)

Podstawy

Podstawy

Tabela 5

znajdzie powszechnego zastosowania przy lutowaniu, choć od dawna wykorzystywane jest do połączeń wewnątrz układów scalonych (drugim powodem jest wysoka temperatura topnienia stopów złota).

Popularna i tania miedź nie zastąpi ołow iu, ponieważ ma wysoką temperaturę topnienia i stosowana jest tylko jako dodatek polepszający właściwości stopu lutowniczego.

Wydawałoby się, że dobrym ro z w i ąz a n i c m będzie wykorzystanie popularnego i taniego cynku.

Tym bardziej, że stopy zawierające cynk mają temperatur)' topnienia bardzo zbliżone do 63Sn37Pb, jak pokazuje tabela 5:

Niestety, stopy cynku silnie się utleniają i nie są odporne na korozję. To poważna wada, która powoduje, że stopy zawierające cynk proponuje się wyłącznie do montażu tańszego sprzętu domowego użytku, dla którego wymagania nie są wysokie.

Kolejnym kandydatem jest antymon (Sb). Nie może on wprost zastąpić ołowiu. Owszem, polepsza właściwości lutowia, ale stopy antymonu mają stosunkowo wysokie temperatury topnienia, przykładowo dla 95Sn5Sb jest to 240°C, czyli jeszcze więcej niż temperatura topnienia czystej cyny, wyno sząca 232°C.

Tu nasuwa się pytanie, dlaczego lutowiem nie miałaby być sama cyna*'

Odpowiedź może zaskoczyć: Czysta cyna ma stosunkowo wysoką temperaturę topnienia (232°C). me najlepsze właściwości mechaniczne, a zaskakującą wadą jest możliwość „wyrastania” cienkich „wąsów” o długości nawet do kilku milimetrów, które we współczesnych gęsto upakowanych urządzę niach z czasem mogłyby doprowadzić do zwarcia. Nic chodzi o tak zwane dcr.dryty, które mogą doprowadzić do zwarcia, gdy połączenia lutowane poddane są działaniu wilgoci i pewnych rozpuszczalników oraz gdy pod wpływem pola elektrycznego wystę puje elektromigracja materiału punktów lutowniczych. Mechanizm omawianego „kiełkowania cyny” i rośmęcia cieniutkich wąsów nic jest znany. W każdym razie jest to jak najbardziej realny problem, który wprawdzie rzadko, ale co jakiś czas daje o sobie znać. Znane są przypadki, gdy tak wyrastające przez kilkanaście lat „wąsy” doprowadziły do awarii. Więcej informacji można znaleźć w Internecie, wpisując w wyszukiwarkę hasło „lin whiskersWarto zacząć od obszernej strony http://nepp.nasa.gov/whiskcr

skąd też pochodzą fotografie 9 i 10.

Proces wyrastania ,.wąsów” z czystej cyny i bezołowiowych stopów o małej zawartości innych dodatków nie występuje powszechnie, a jeśli juz wystąpi, to jest powolny, więc ryzyko stosowania czystej cyny i stopów zawierających znikome ilości domieszek dotyczy dalszej przyszłości.

Choć więc czysta cyna nie jest dobrym zamiennikiem klasycznego stopu lutowniczego, może być i jest wykorzystywana do bezołowiowego lutowania na fali Częściej wykorzystywany jest stop 99,3Sn0.7Cu, mający temperaturę topnienia 227°C. Podstawową zaletą jest tu niska cena, porównywalna z klasycznym stopem SnPb. Do napełnienia wanny w agregacie do lutowania na fali potrzeba jest znaczna ilość spoiwa, a w wysokiej temperaturze pracy znacząca jego część ulega utlenieniu (zgary). Zastosowanie droższego spoiwa powoduje więc dodatkowa zwiększenie kosztów, co może wpłynąć na końcową cenę wyrobu. I właśnie niskie koszty decydują o wykorzystywaniu (niemal) czystej cyny do lutowania.

Dużo lepsze właściwości mają stopy zawierające srebro (Ag). Od dawna w niektórych specyficznych zastosowaniach elektronicznych wykorzystywany był cutektyczny stop 96,5Sn3,5Ag o temperaturze topnienia

R F < I A M A

Aupcm^ o

►"****    tomoc    Móip«rt

Mtliiłort

> lulowtnte - iprz<t

1 r.u i

Multisort to raj dla majsterkowiczów! Polecamy szeroki wybór artykułów z dziedziny elektroniki, techniki, audio-video, motoryzacji, fotografii, komputerów, telefonii komórkowej i wielu innych.

Zamów nasz bezpłatny katalog na stronie www.multisort.pl lub zadzwoń (42) 645 54 75

Q Auto

ltisort.pl

O) Bur o

Dorni ogród

Fotogr*M»

Kon**"

Sn*****¹

turo**

■

ZAMÓW BEZPŁATNY KATALOG 2006