142
o ściankę. Przy większej ich częstości uszkodzona zostaje zarówno warstewka ochronna, jak i sam metal. Pod wpływem implozji wyrywane są cząstki metalu, co prowadzi do wytworzenia kraterów — niszczenie powierzchni ściany przypomina intensywne trawienie kwasem. Proces niszczenia powierzchni opływanego ciała, zgodny z tym mechanizmem fizycznym, nazywany jest korozją kawitacyjną. Wpływa ona szkodliwie na pracę maszyn hydraulicznych, turbin, pomp i śrub okrętowych.
Korozja naprężeniowa (pękanie korozyjne). Korozją naprężeniową nazywa się proces rozwoju pęknięć w materiale pod wpływem jednoczesnego działania agresywnego środowiska i statycznych naprężeń rozciągających. W następstwie korozji naprężeniowej rozwijają się pęknięcia między- lub śródkrystaliczne, prostopadle uo kierunku działania naprężenia rozciągającego. Przy odpowiednio głębokich pęknięciach następuje mechaniczne rozerwanie materiału.
2.99. Korozja chemiczna, zwana również gazową, zachodzi w środowisku zawierającym tlen lub powietrze, azot, siarkę i jej związki, spaliny itd. Procesy korozji chemicznej polegają na niszczeniu metali i stopów w wyniku reakcji chemicznych. W odróżnieniu od korozji elektrochemicznej korozja chemiczna przebiega na sucho, bez udziału elektrolitu. Najczęściej ma się do czynienia z korozją występującą w powietrzu, gdzie czynnikiem agresywnym jest tlen. Korozja zachodzi na powierzchni przewodnika w wyniku reakcji
Me + X — MeX
gdzie: Me oznacza atomy metalu a X atomy gazu, np. tlenu, siarki, azotu.
Reakcjom chemicznym zachodzącym w procesie korozji chemicznej nie towarzyszy przenoszenie ładunku elektrycznego w układzie. Proaukty korozji powstają bezpośrednio na powierzchni metalu — stąd szybkość i charakter korozji chemicznej określane są własnościami powstających warstewek.
2.100. Odporność metalu na korodujące działanie tlenu zależy od temperatury i własności tworzącego się tlenku. Intensywność przebiegu reakcji utleniania zależna jest od temperatury — jej wzrost przyspiesza korozję. Temperatura, przy której zachodzi intensywna korozja jest różna dla różnych metali. Tak np. aluminium utlenia się już w temperaturze 20°C, podczas gdy miedź w tej temperaturze wykazuje dużą odporność na utlenianie.
Jeśli tworzący się na powierzchni metalu tlenek ma postać ciała lotnego, wówczas reakcja może przebiegać, aż do całkowitego zniszczenia przewodnika.
Jeśli natomiast tlenek metalu ma postać ciała stałego, wówczas można rozróżnić dwa przypadki.
W pierwszym przypadku objętość właściwa tlenku jest równa lub niewiele większa od objętości właściwej metalu; tlenek tworzy zwartą warstwę ochronną na powierzchni metalu, hamując całkowicie dalszy proces korozyjny. W drugim przypadku, gdy objętość właściwa tlenku jest mniejsza od objętości właściwej metalu,