UkCOUAIAKITA
Kultura indywidualizmu - w skali globalnej
*
t
i
W wiciu pracach dotyczących kondycji współczesnego świata i społeczeństwa pojawiają się określenia akcentujące rolę jednostki w społeczeństwie1: indywidualizm, kultura indywidualizmu2, społeczeństwo jednostek3, społeczeństwo zindywidualizowane4. Istotną kategorią poznawczą staje się Ja i podmiotowość: mówi się o prawic do tożsamości5, do samorealizacji, do bycia sobą, stwarzania siebie, autockspresji. Leksem „indywidualizm” występuje w różnych kontekstach6, a i konsekwencje zjawiska nim nazywanego są różnic postrzegane7. Rozpadają się więc tradycyjne podziały społeczne, postępuje fragmentary-/acja społeczeństwa, zmianom podlegają relacje międzyludzkie*, dezintegruje się tożsamość klasy robotniczej, powstaje „nowa klasa średnia”. O przynależności do niej nic decydują już determinacje natury socjalnej, lecz orientacja życiowa i styl życia realizowany przez jednostkę, czyli wejście do tej klasy staje się wynikiem decyzji podjętych przez człowieka. Zachodząca kulturalizacja
1 Zob. np. A. G i d d c n s, Nowoczesność I tożsamość. „Ja" I społeczeństwo w cpoccpóźnej n,mxx=esności. przekł. A. Szulżycka, Warszawa 2001.
2 M. J a c y n o. Kultura indywidualizmu. Warszawa 2007.
’ N. EI i a s, Społeczeństwo Jednostek, red. M. Marody, przckl. J. Stawiński, Warszawa 2008.
4 Z. Bauman, Społeczeństwo zindywidualizowane, przckl. O. Kubińska, W. Kubiński, Warszawa 2008.
1 Por. np. M. C a s t e 11 s, Siła tożsamości, red. M. Marody, przckl. S. Szymański, Warszawa 'OOS, czyK.J. Bergen, Nasycone Ja. Dylematy tożsamości w życiu współczesnym, przckl. M. Marody, Warszawa 2009.
* Są też różnic rozumiane, istnieje wiele autorskich koncepcji współczesnego indywidualizmu. Syntetyczne informacje na ten temat przynosi m.in. opracowanie M. J a c y n o, Kultura...
1 Socjologowie dostrzegają też tendencje zwiastujące wejście indywidualizmu w fazę schyłkową, por. M. Maffcsoli, Czas plemion. Schyłek indywidualizmu w społeczeństwach ponowoczesnych, red. i przedm. do poi. wyd. B. Fatyga, przekł. M. Bucholc, Warszawa 2008.
* Por. np. A. G i d d e n s. Przemiany Intymności. Seksualność, miłość i erotyzm we współczesnych społeczeństwach, przekł. A. Szulżycka, Warszawa 2007.
f