230
poszczególne cząsteczki mają zdolność sprężystego rozciągania się, to pod wpływem naprężenia raczej „ślizgają się” jedna po drugiej niż odkształcają sprężyście. Nawet niewielka liczba wiązań poprzecznych zapobiega przesuwaniu się względem siebie łańcuchów i umożliwia odkształcenie sprężyste pod wpływem naprężenia. Wiązania takie można wprowadzić różnymi sposobami. Najpospolitszą metodą jest wulkanizacja za pomocą siarki.
Zmianę struktury kauczuku po wulkanizacji przedstawiono na rys. 4.44-3. Przez zwiększanie liczby wiązań poprzecznych nie można zwiększać sprężystości kauczuku w sposób nieograniczony. Zbyt duża liczba wiązań całkowicie zapobiega sprężystym ruchom cząsteczek, dając sztywne, nieelastyczne tworzywo. Bieżnik opony samochodowej zawiera 3...5% siarki, w ebonicie (służącym m.in. do wyboru skrzynek akumulatorowych) zawartość siarki może przekraczać 40%.
b)
H |
H 1 r - |
H 1 r_ |
H 1 r_ |
H . r_ |
H l_ |
H 1 r_ |
H |
~T H |
L 0 |
L 0 |
l- 1 H |
L- 1 H |
L- |
1 H | |
H |
■ r_ |
1 |
H 1 |
H 1 |
H 1 | ||
c 1 |
L 1 |
c — 1 |
c— 1 |
c— 1 |
1 |
c- i |
1 |
1 H |
1 H |
H |
1 H |
1 H |
1 H |
1 H |
H |
Rys. 4.44-2. Elementy łańcuchów polibutadienu: a) nieu-sieciowanego; b) częściowo usieciowanego (utlenionego)