img023

Osobną grupą oddziaływań terapeutycznych są zajęcia włączające pod opiecznych w świat kultury i wykorzystujące różne formy aktywności ar tystycznej. Ten rodzaj zajęć prowadzony jest w ramach terapii zajęciu wej, której bardzo liczne odmiany spotykamy praktycznie we wszystkich domach pomocy społecznej. Terapia zajęciowa stanowi pomost łączący rehabilitację leczniczą z rehabilitacją społeczną. Terapia plastyczna wy korzystuje najpowszechniejszą formę spontanicznej działalności artystycznej. Sukces, radość z rysunkowej czy malarskiej ekspresji kompen suje niepowodzenia w innych dziedzinach życia. Mieszkańcy eksponuju swoje prace na licznych wystawach i plenerach, które stają się okazją do wyróżnienia osób uzdolnionych i mają silny walor motywujący. Terapia plastyczna w domu pomocy społecznej ma szczególne znaczenie również z tego powodu, że mieszkańcy mają często kłopot w ujęciu swych przeżyć słowami lub nie potrafią nawiązywać bliskiego kontaktu z innymi łudź mi. Praca malarska czy rysunek pozwala ujawnić świat bogatych wewnętrznych przeżyć. W domach dla osób upośledzonych umysłowo stosuje się wiele technik plastycznych, m.in.: malowanie farbami, rysowanie¹ kredkami, papieroplastyka - prace przestrzenne z papieru kolorowego, wyklejanie obrazów z plasteliny, lepienie figurek z plasteliny i modeliny, wyklejanie obrazków z wełny, materiałów i koralików, kolaż, wyszywanie i robótki na drutach (Domagała 1999, s. 81-109).

W muzykoterapii podstawowym środkiem oddziaływania staje się muzyka, która ma pozytywny wpływ na każdą osobę, niezależnie od wieku i posiadanych dysfunkcji. Muzyka ułatwia współpracę, nawiązywanie kontaktów, ogranicza konflikty, pobudza emocjonalnie, daje możliwość rozładowania wewnętrznych napięć, podwyższa poziom koncentracji. W domu pomocy społecznej zajęcia z wykorzystaniem muzyki mogą przybierać bardzo różnorodną formę - od prostych, jakim jest okazjonalny wspólny śpiew czy dyskoteka, do form wysoko zorganizowanych, jakimi są działające nierzadko na bardzo wysokim poziomie artystyczne zespoły muzyczne i taneczne.

Zaprezentowane wyżej metody pracy są zazwyczaj wykorzystywane w placówkach przeznaczonych dla osób posiadających liczne deficyty z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności. Rodzący się rynek usług socjalnych tworzy jednak odmienną perspektywę patrzenia na dom pomocy, który coraz częściej będzie naturalnym środowiskiem życia dla osób zwłaszcza w podeszłym wieku, które mieszkają samodzielnie i wolą spędzić ostatnie lata swojego życia w bezpiecznych i komfortowych warunkach domu opieki. Należy więc zwrócić uwagę na te formy pracy, które wiążą się z podnoszeniem jakości życia człowieka w podeszłym wielu, ale zdrowego i sprawnego. Wachlarz propozycji jest tu bardzo bogaty i obejmuje wiolo mol,od wymienionych wcześniej, ale także¹ i inne. Dotyczyć one mogą uczestnictwa w kulturze, aktywności społecznej, turystyki i rekreacji, pielęgnowania tradycji, działalności filantropijnej i wielu innych dziedzin życia. Wobec tak bogatej oferty domy pomocy społecznej stają się coraz bardziej atrakcyjnym środowiskiem życia.

BIBLIOGRAFIA

Chojnacka-Szabłowska G., Szabłowski K., 1994, Rehabilitacja, Wyd. Medyczna Agencja Wydawniczo-Informacyjna, Warszawa.

Dąbrowski Z., 1994, Pedagogika opiekuńcza w zarysie, t. 1, Wyższa Szkoła Pedagogiczna, Olsztyn.

Domagała H., 1999, Rehabilitacja dzieci upośledzonych umysłowo w Domu Pomocy Społecznej w Czarnowąsach, Praca dyplomowa napisana na studiach podyplomowych z zakresu organizacji i zarządzania w pomocy społecznej, pod kierunkiem dr. Piotra Sikory, maszyn, w Instytucie Nauk Pedagogicznych Uniwersytetu Opolskiego, Opole.

Góra W.A., 1989, Tradycje opieki i pomocy społecznej w Polsce, „Praca Socjalna”, nr 2. http://www.dps.pl/dps/prezentacja_akt.php

Kamiński A., 1980, Funkcje pedagogiki społecznej, PWN, Warszawa.

Kot S., 1978, Historia wychowania, t. 1, Kraków.

Kozaczuk L., 1995, Terapia zajęciowa w domach pomocy społecznej, Wyd. Interart, Warszawa. Kuliszer J., 1961, Powszechna historia gospodarcza średniowiecza i czasów nowożytnych, Książka i Wiedza, Warszawa.

Radwan-Pragłowski J., Frysztacki K., 1996, Społeczne dzieje pomocy człowiekowi. Od filantropii greckiej do pracy socjalnej, Wyd. Interart, Warszawa.

Tarkowska E., 1994, Życie codzienne w domach pomocy społecznej, Wyd. Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa.

Rozmowa z Krystyną Mrugalską, 1992, „Cienie i Światło”, nr 4.

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 15 września 2000 r. w sprawie domów pomocy społecznej, DzU 2000, nr 82, poz. 929.

Ustawa z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, DzU 2004, nr 64, poz. 593.