Ocena zdolności kredytowej i pozycji rynkowej przeasięoiorstwn
oddziaływania banku są ograniczone - jest on stroną pasywną; suwere-nami decyzji dotyczących depozytów lub kredytów refinansowych są bowiem deponenci.
Innym rodzajem klasyfikacji ryzyka kredytowego jest - stosowanie do podmiotu - jego podział na ryzyko indywidualne (wynikające z pojedynczej umowy kredytowej) oraz ryzyko portfelowe (łączne - zagregowane ryzyka indywidualne).
W celu ograniczania ryzyka kredytowego banki podejmują szereg działań i mechanizmów. Generalnie obejmują one:
a) działania systemowo - organizacyjne:
- ustalenie strategii i polityki kredytowej banku;
- określenie procedur kredytowych (regulaminów, instrukcji, wytycznych, metod oceny zdolności kredytowej itp.);
- podział kredytowych kompetencji decyzyjnych w banku;
- limitowanie koncentracji kredytów;
- ustalenie ceny kredytu;
- opracowanie procedur restrukturyzacji kredytu;
- ustalenie strategii windykacji kredytu;
- ustalenie polityki finansowej banku w zakresie współpracy z instytucjami finansowymi (w tym w zakresie ustalania pułapów maksymalnego zaangażowania banku);
- określenie zasad oceny poziomu ryzyka kredytowego instytucji finansowych (w tym w zakresie ustalania pułapów maksymalnego zaangażowania banku);
- określenie zasad oceny poziomu ryzyka kredytowego instytucji finansowych (w tym banków - kontrahentów krajowych i zagranicznych);
- ustalenie zasad przyznawania limitów zaangażowania banku w operacjach z instytucjami finansowymi (w tym z bankami - kontrahentami krajowymi i zagranicznymi);
- ustalenie zasad postępowania w przypadku niespłacenia w ustalonym terminie zobowiązań instytucji finansowych wobec banku (w tym banków - kontrahentów krajowych i zagranicznych);
b) działania realizacyjne:
- rozpatrywanie wniosków kredytowych;
- potwierdzanie przez radców prawnych zgodności zawieranych umów z obowiązującymi przepisami prawa;
- kolegialność podejmowania decyzji kredytowych (udział komisji kredytowych na szczeblu oddziału i komitetów kredytowych w centrali banku);
- zatwierdzanie wniosków kredytowych;
- restrukturyzacja kredytów;
- windykacja należności bankowych;
- zbieranie danych i informacji o standingu instytucji finansowych;
- analiza standingu instytucji finansowych;
- przyznawanie limitów zaangażowania (zwłaszcza dla banków -kontrahentów krajowych i zagranicznych);
c) działania kontrolne:
- sprawozdawczość kredytowa (dotyczy całości aktywów);
- monitoring kredytów w różnych przekrojach (organizacyjnym, sektorowym, form własności, ryzyka inwestycyjnego, sytuacji regularnej i nieregularnej itp.);
- monitoring zabezpieczeń kredytowych;
- tworzenie i kontrola rezerw celowych na aktywa obciążone ryzykiem;
- kontrola poziomu limitów zaangażowania;
W innym układzie klasyfikacyjnym działania ograniczające ryzyko kredytowe dotyczą pojedynczego kredytu (ryzyko indywidualnej umowy kredytowej) oraz łącznego zaangażowania kredytowego (ryzyko portfela kredytowego). Punktem wyjścia do działań i mechanizmów związanych z redukcją portfela kredytowego w banku jest ustalana przez radę i zarząd strategia ogólna banku oraz jego polityka kredytowa w okresie trzyletnim. Plan strategiczny banku formułuje cele strategiczne i sposoby ich realizacji. W polityce kredytowej banku określa się natomiast skalę:
- przyrostu kredytów w odniesieniu do kredytów gospodarczych i kredytów dla ludności;
- zaangażowania środków banku w papiery wartościowe;
- zaangażowania banku w bezpośrednie inwestycje kapitałowe;
- lokowania środków na rynku międzybankowym.
Syntetycznym celem polityki kredytowej banku jest znacząca poprawa jakości portfela kredytowego, m in. poprzez uruchomienie wspomnianych wcześniej działań i mechanizmów redukcji ryzyka kredytowego tak w odniesieniu do indywidualnej umowy kredytowej, jak i całego portfela kredytowego.
231