img055

to powoduje zahamowanie dopływu krwi do wymienia i gorsze zaopatrzenie komórek mlekotwórczch w składniki pokarmowe, wskutek czego następuje faza zatrzymania mleka, a w dalszej kolejności faza resorpcji

Nagromadzone w wymieniu mleko wchłaniane jest przez organizm krowy. Następuje właściwa faza spokoju (6-8 tyg ). w czasie której następuje całkowita regeneracja tkanki wydzielmczej. Z uwagi na zaleganie w przewodach mlecznych pewnej ilości me wydojonego mleka należy przez 10-14 dni przeprowadzać kąpiel strzyków w płynie dezynfekcyjnym W praktyce hodowlanej stosuje się często zasuszanie krów pod osłoną antybiotyków, które wykluczają ewentualne problemy zdrowotne wymienia. Po ostatnim wydojeniu krowy do każdego strzyka wprowadza się. poprzez kanał strzyKowy. preparat o przedłużonym działaniu

Zasady pozyskiwania mleka. Prawidłowy dój powinien być: delikatny, szybki, całkowity i higieniczny Przymiotnik delikatny dotyczy zarówno łagodnego obchodzenia się z krową w ogóle, jak też i w czasie doju, co ułatwia wykonanie wszystkich zabiegów przed- i poudojowych bez zakłócania naturalnego odruchu oddawania mleka. Konieczność szybkiego doju uzasadniona jest względami fizjologicznymi (skuteczność działania oksytocyny wynosi 5-7 min) i ekonomicznymi (dążność do zwiększenia wydajności pracy) Dój całkowity natomiast oznacza dokładne opróżnienie wymienia pozwalające na większą wydajność i pozyskanie ostatnich partii mleka najbogatszego w tłuszcz. Wreszcie dój higieniczny oznacza pozyskanie mleka z możliwie najmniejszą liczbą drobnoustrojów i ochronę wymienia przed zakażeniami. Do zabiegów higienicznych należy: utrzymanie przez cały czas wymienia w czystości, dokładne mycie strzyków przed dojem i ich kąpiel dezynfekcyjna po doju oraz utrzymanie w czystości aparatury udojowej Źle dojona krowa może nieraz zatrzymać w wymieniu prawie całą ilość wytworzonego mleka. Pozostające w wymieniu mleko zatrzymuje proces tworzenia nowych jego porcji. Im więcej mleka pozostanie w wymieniu, tym spadek wydajności będzie większy i szybszy. Krowa jest po prostu zasuszana

Metody pozyskiwania mleka. Istnieją trzy sposoby opróżniania wymienia z mleka: ssanie cielęcia, dój ręczny i dój maszynowy Różnią się one mechanizmem pozyskiwania mleka i sposobem oddziaływania na wymię.

W czasie ssania cielęcia mleko jest wyciskane i wyciągane ze strzyka z równoczesnym masażem wymienia Przy doju ręcznym me ma wyciągania, lecz tylko wyciskanie mleka ze strzyka przy częściowym masażu wymienia Natomiast w czasie doju maszynowego nie ma wyciskania, lecz tylko wyciąganie mleka ze strzyków, przy bardzo nieznacznym masażu wymienia. Na różne metody opróżniania wymienia różne są też reakcje hormonalne krów Podczas ssania krowy przez cielę i doju ręcznego następuje wzrost poziomu oksytocyny do 40-50 pg/cm³ krwi. Natomiast w czasie doju maszynowego wzrost ten jest nieznaczny (do niespełna 20 pg/cm³), mimo iź dojarka mechaniczna doi równocześnie ze wszystkich czterech strzyków. dojarz - z dwóch, a cielę - tylko z jednego

B. Zadania

I Wykonać czynności przedudojowe: przedzdajanie, mycie i masaż wymienia

1‘r/ed każdym dojem, ręcznym czy maszynowym, należy przeprowadzić w określonej kolejności tzw. czynności przedudojowe, dzięki którym dój przepro-w td/a się szybko i sprawnie. Przygotowanie krowy do doju obejmuje kolejno wykonywane czynności: przedzdajanie, obmycie i wytarcie wymienia oraz masaż wymienia i strzyków.

1’i/cdzdajanie krów ma na celu usunięcie drobnoustrojów znajdujących się ■v |horwszych strugach mleka oraz organoleptyczne badanie jego wyglądu (barwa

•    #viwonawa żółtawa, zielonkawa itp) i konsystencji (sernikowej, kłaczkowej, a Mincj itp ), cech które wskazywałyby na ewentualnie toczący się proces zapalny wymionia. Przedzdajanie wykonujemy oddzielnie z każdego strzyka do przedda-i» /u z czarną płytką, na której łatwo zauważa się wady mleka

Oi /yszczenie wymienia W zależności od stopnia zabrudzenia wymię czyści •uę na sucho za pomocą wilgotnej ścierki lub zmywa letnią wodą o temp 40 C i dodatkiem środka odkażającego (np 4% Incozan W, 2% Pollena Jod, 1% Chlo-•Amina, Laurosept, Mastycyd, Sterinol). Następnie wymię dokładnie osusza się

inrką lub papierowym ręcznikiem jednorazowego użytku (1 krowa - 1 ręcznik) Wymię i strzyki myje się używając gumowej gruszki. Czyszczenie strzyków ino? "•i pi z uprowadzić dopiero po przeddojemu. W praktyce często stosowana jest

•    "iwiotna, błędna kolejność. Podczas mycia dochodzi wtedy do wymieszania się minka o wyższej zawartości drobnoustrojów, pochodzącego z kanałów strzyko-wyuh. / mlekiem zatokowym zawierającym mniej drobnoustrojów

MuRaż przedudojowy. Celem tego zabiegu jest pobudzenie (stymulacja) '•kładu nerwowego, wywołanie wydzielania oksytocyny, a tym samym odruchu •< litowania mleka. Powoduje to wystąpienie stanu fizjologicznego zwanego po-*<•/«'< hme przypuszczaniem" mleka, którego zewnętrzną oznaką jest stwardnie-

•    ni i wymienia. Masaż wymienia (wgłębny) wykonuje się złożonymi czterema pal*

¹ Mim (oprócz kciuka), masując ruchami kolistymi całą powierzchnię wymienia Myniulację należy wykonywać delikatnie przez okres 15-30 sek. Są krowy, które |>«/ypuszczają mleko bez masażu, niektórym mleko wypływa z wymienia samo-i rynnie, jeszcze inne przygotowuje do doju dopiero długi i intensywny masaż

Wszystkie czynności przygotowawcze należy wykonać w ciągu 1 min W tym

•    /«•». u występuje szczytowa faza oddawania mleka

Wykonać dój ręczny metodą piąstkowama.

W praktyce spotyka się trzy metody wykonania doju ręcznego: osmykiwanie, ł" łukowanie (techniki nieprawidłowe) oraz piąstkowanie (sposób prawidłowy) (iy« 20).