img079

b)

Rys. 1.3. Obraz przełomu plastycznego (plastrowego) próbki ze stali 45 widziany w mikroskopach elektronowych (a) SEM (powiększenie 1100x) i (b) TEM (powiększenie 5000x) [7]

W wyniku narastających plastycznych odkształceń i w końcu plastycznej dekohezji elementu mikropustki i mikropęknięcia powiększają się aż do wzajemnego połączenia się. Przypadkowość rozkładu wtrąceń daje przypadkowy, nierównomierny obraz wgłębień.

Przełom transkrystaliczny łupliwy - kruchy powstaje przez pękanie w płaszczyznach łupliwości [2], [4]. Płaszczyzny łupliwości są charakterystyczne dla danej struktury krystalograficznej materiału. Są to innego rodzaju płaszczyzny w materiale, aniżeli płaszczyzny poślizgu. Obrazy powierzchni pękania kruchego łupliwego w ścieżce laserowej laserowo zahartowanej próbki ze stali 45 przedstawiają zdjęcia na rysunkach 1.4a i 1.4b. Zdjęcia te pochodzą z obserwacji w mikroskopie TEM replik pobranych z powierzchni pęknięcia ścieżki. Charakterystycznymi cechami tego przełomu są różnego rodzaju uskoki lub schodki, dorzecza, języki, struktura jodełkowa, pęknięcia wtórne. Zbiory uskoków tworzą charakterystyczną rzeźbę „rzek”, a ich łączenie się tworzy „dorzecza”. W materiale polikrystalicznym strefy pękania łupliwego są odbiciem wielkości ziaren. Granice ziaren o różnej orientacji hamują rozwój pękania łupliwego, tworząc różne układy uskoków. Uskoki są dowodem zmiany płaszczyzny łupliwości podczas procesu pękania.

a)

w płaszczyznach łupliwości

po granicy ziaren

Rys. 1.4. Wycink: pow>erzs±Hi nąa i w płaszczyznach łupłr»asa * «r łupliwości strukmn    sk

Przeskoki między rćżnyna pfcs: lub zerwania mostków o~ć.~id; przełomu łupliwegc

Przełom kruchy - m -.tir i ziaren struktury maieriała [2J. [ rysunku 1.5. Są to obraz> wj rr serowej w obrębie stnikrry*^ w mikroskopie SEM (rys. ISl przełom między kiystabcziry pe spójności materiału na grankad jest mniejsza od energ:: zyzzm

12