img097

Metody badań 41

Metody badań 41

dy pedagogicznej, I czy psychologicz-:enia, właściwości solne),jego zacho- I Iności wychowaw-wszelkie wytwory I prace plastyczne, fotonowej lub wi- I nentów wzbogaca-terpretowaniu wy-

oadaniach dydak-)k minionych oraz :emów dydaktycz-i ta zyskuj e pewne I ię do metod stoso- I

mych, stanowiące rsowania różnora-ve przedstawienie liczbowych, styczny opis wyni-yczną weryfikację

wielkości miar ten- I Ichylenia standar-wyników. Ponadto iw - ujętych w licz-centowych - w for-

owadza się za po-i udzielenie odpo-Izy wynikami uzy- j aa. Przeprowadza-ustalić z określo-różnica jest wyni-ńałania zmiennej

dobieństwa, wsku-charakter jedynie

:zne, podobnie jak aną rzeczywistość

Brzezińsk

PWN.

(funkcja deskryptywna), wyjaśniać wykrywane związki i zależności (funkcja eksplanacyjna), a także umożliwiać przewidywanie przebiegu zjawisk i procesów związanych z nauczaniem - uczeniem się (funkcja prognostyczna lub predyktywna). W tym celu wskazane jest prowadzenie badań w sposób uwzględniający następujące fazy:

•    Ustalenie zmiennej zależnej i określenie jej związków z istotnymi dla niej zmiennymi niezależnymi. W tej fazie badań podstawowe znaczenie mają pytania: Co jest zmienną zależną? Od czego i w jaki sposób zmienna ta zależy?

•    Sprecyzowanie tzw. pytań i hipotez istotnościowych. Zasadniczym pytaniem, otwierającym tę fazę badań, jest: Jakie zmienne niezależne są istotne dla danej zmiennej zależnej?

•    Formułowanie hipotez o związkach danej zmiennej zależnej z istotnymi dla niej zmiennymi niezależnymi, co wiąże się z tzw. operacjonali-zacją zmiennych, ich niejako przekładem z języka teoretycznego na język obserwacji.

•    Sprawdzenie hipotez o tych związkach, a także ewentualne wprowadzenie nowych zmiennych, niezależnych od planu badań.

•    Uogólnienie wyników badania. Dla tej fazy badań podstawowe pytania brzmią: Jaki jest zasięg wniosków sformułowanych w wyniku badań? Czy wnioski te są reprezentatywne dla całej populacji, której tylko próba była przedmiotem badania? (por. Brzeziński, 1978, s. 11-17: Gagne, Briggs, Wager, 1992, s. 305-327).

Sprawdzian 3

1.    Opisz obserwację, eksperyment naturalny i eksperyment laboratoryjny, wskazując dzielące je różnice.

2.    Podaj przykłady związków przyczynowo-skutkowych, strukturalnych i funkcjonalnych.

3.    Wymień cechy, jakim powinny odpowiadać testy dydaktyczne.

4.    Uzasadnij, co to znaczy, że badania dydaktyczne - podobnie jak inne rodzaje badań naukowych - powinny opisywać analizowane zjawiska i procesy, wyjaśniać zachodzące między nimi związki oraz umożliwiać przewidywanie ich skutków.

Bibliografia

Brzeziński J. Elementy metodologii badań psychologicznych. Warszawa 1978,

Gagne R.M. i in. Zasady projektowania dydaktycznego. Warszawa 1992, WSiP. Krajewski W. Prawa nauki. Przegląd zagadnień metodologicznych. Warszawa 1982, „Książka i Wiedza”.

Okoń W., Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej. Warszawa 1998, Wyd. „Żak”. Zaczyński W. Praca badawcza nauczyciela. Warszawa 1968, PZWS.