img129

4 Zademonstrować prawidłowe przeprowadzanie bydła

Do prowadzenia młodego bydła i krów służą kantary łańcuchowe lub skórzane, dopasowane odpowiednio do wielkości głowy zwierzęcia. Powróz do prowadzenia mocuje się z jednej strony kantara i lekkimi uderzeniami po grzbiecie nosa wstrzymuje się je przed wybieganiem zbyt szybko do przodu.

Rys. 46 Kółko nosowe i kleszcze do zakładania Rys. 47. Prowadzenie buhaja na

drą2ku kółek nosowych dla buhaja

Buhajkom w wieku 10-miesięcy, przy użyciu specjalnych kleszczy, zakłada się na stałe przez przegrodę nosową - kółko nosowe (rys. 46). Buhaje należy prowadzić wyłącznie na drążku zapiętym za kółko nosowe z dodatkowym zabezpieczeniem w postaci umocowanej za rogi lub pas czołowy kantara i przeprowadzonej przez kółko nosowe liny (rys. 47)

5. Odszukać w oborze krowy o zdeformowanych racicach i opisać zmiany w postawie kończyn.

Wyrastanie racic. W ciągu całego życia róg racic narasta i jest ścierany. Przeciętna szybkość narastania rogu racicowego wynosi ok. 4 - 8 mm na miesiąc. Szybkość ścierania rogu racicowego zależy od

jego twardości - im róg jest twardszy, tym mniej podatny na ścieranie: jego twardość jest tym większa, im więcej zawiera on w obrazie histologicznym ru-reczek rogowych w jednostce powierzchni oraz im grubsza jest warstwa korowa tych rureczek, a mniejszy rdzeń, róg zbudowany z rurek o grubym rdzeniu bardziej chłonie wodę: róg jest optymalnie nawilgocony, gdy zawiera jej od 15 do 25%, nadmiernie nawilgocony (powyżej 25% wody) jest miękki i szybko się ściera, natomiast nadmiernie suchy (10-15% wody) jest kruchy i łamliwy; rodzaju podłoża, na jakim zwierzę bytuje - w oborach ściołowych ścieranie rogu racicowego jest wolniejsze w porównaniu z oborami bezściołowymi;

u zwierząt utrzymywanych systemem bezściołowym ścieranie rogu jest wo niejsze w oborach uwięziowych mź w oborach wolnostanowiskowych; w prz^ padku pomieszczeń wolnostanowiskowych tempo ścierania jest szybsz-w budynkach pełnorusztowych (cała powierzchnia obory ma podłogę szczel nową) niż w oborach boksowych;

ilości ruchu wykonywanego przez dane zwierzę - duże znaczenie ma zapew nienie bydłu ruchu, szczególnie korzystnego na pastwiskach w lecie, bądź n; okólniku w okresie zimy; wyrastanie racic następuje wtedy, kiedy tempo przy rastama rogu jest większe od tempa ścierania; u krów trzymanych w oborn uwięziowej na matach gumowych tempo narastania rogu wynosi ok 4 mm/miesiąc. a tempo ścierania ok. 1 mm/miesiąc; miesięcznie przybywj więc ok 3 mm ściany racicy.

Narastanie rogu racic me odbywa się równomiernie U krów, które me ścieraj, racic przez stałe chodzenie na twardym terenie, racice wyrastają ku przodow z tendencją do podwijania się ściany bocznej na podeszwę, a opuszka uleg« względnemu obniżeniu. Racica tracąc podparcie na brzegu podstawowym powo duje brak statyczności kończyny, niezależnie od ucisku na tworzywo

Wpływ wyrośniętych racic na samopoczucie i produkcyjność krów W wyro śniętej racicy załamuje się oś ustawienia palca, co prowadzi do nadwyrężeni* ścięgien zginaczy palców, wiązadeł położonych po stronie podeszwowej palców oraz zmian zwyrodnieniowych w chrząstkach stawowych. W konsekwencji nacish kończyn nie rozkłada się na całą powierzchnię nośną racic; nacisk wywierany jes przede wszystkim na okolice piętek.

Wzmożone napięcie ścięgien zginaczy palców i wiązadeł oraz zwiększony nacisk na okolicę opuszkową są źródłem bólu i złego samopoczucia krów Scho rżenia kończyn ograniczają ruch zwierząt, leżą one dłużej niz zwykle, pobierajs mniej paszy, co w efekcie powoduje obniżenie produkcji mleka.

Brak pieleanacii racic jako przyczyna schorzeń narządów ruchu. Schorzenia narządu ruchu najczęściej objawiają się kulawizną, brakiem koordynacji w ruchach lub trudnością przy wstawaniu z pozycji lezącej oraz dodatkowo zmianami w szparze międzyracicowej. Choroby palców bydła objawiają się najczęściej stanami zapalnymi o charakterze ropnym i gnilnym, martwicą, rozrostem adaptacyjnym. zapaleniami zniekształcającymi i zwyrodnieniem Najczęściej spotykanymi schorzeniami racic są

bolesności tworzywa - występują wskutek skaleczenia puszki racicowej spowodowanego przez ciała obce, jak gwoździe, kamienie i inne, pierwsza pomoc polega na dokładnym obejrzeniu racicy i usunięciu ciała obcego; zanokcica (panantium) - jest to ostre ropowicze zapalenie skóry w okolicy szpary międzypalcowej albo korony racic, spowodowane przez drobnoustroje martwicze (Fusiformis necrophorus), których rozwojowi sprzyja wilgotna ściółka, stałe zabrudzenie racic, a także obniżenie ogólnej odporności zwierzęcia, zastrzał wymaga energicznego leczenia przez lekarza weterynarii,

« ni