img143

iablokowanie tego ustawienia przez mięśnie łopatkowo-ramienne, wyprost awia i ruch łopatki wraz z ramieniem zwiększa pole zasięgu ręki (ryc. 365). *rzedmioty ułatwiające wykonywanie czynności dnia codziennego zwiększa-pole zasięgu ręki, szczególnie w przypadkach dwustronnych, utrwalonych ian stawów ramieniowo-łopatkowych.

jw łokciowy i przedramię

w łokciowy jest stawem o dwóch stopniach swobody (zgięcie — wyprost, nacja — supinacja). Ruch zgięcia i wyprostu odbywa się w stawie łokeio-■ramieniowym, którego powierzchnie stawowe mają ten sam promień, stawie tym występuje tylko ruch poślizgu. W przebiegu chorób reuma-znych niewielki odczyn proliferyjny w obrębie stawu łokciowego ogra-za zakres ruchu wyprostu i zgięcia.

obciążenia zewnętrzne ręki są przenoszone na staw łokciowy przez kość mieniową i łokciową. Kość promieniowa nie jest tak ściśle związana ze vem łokciowym. W obrębie nadgarstka kość promieniowa jest ściśle zwią-a z nadgarstkiem, przenosząc obciążenia zewnętrzne ręki. Błona między-tna współdziała w przenoszeniu obciążeń z dalszego odcinka kości promie-wej na bliższy odcinek kości łokciowej.

Iięsięń dwugłowy ramienia działa na krótkim ramieniu dźwigni, co znacz-zwiększa obciążenie wewnętrzne stawu. Mięsień ramieniowo-promieniowy brachioradialis) działa w układzie mniej obciążającym staw łokciowy i dla-) w stanach patologicznych jego rola staje się dominująca.

'obieganie i leczenie deformacji

anicza się ono do ćwiczeń czynnych, wolnych i w odciążeniu z zaakcen-aniem końcowej fazy ruchu. Bierne wyciąganie przykurczu zgięciowego wyprostnego stawu łokciowego prowadzi do dalszych zmian wtórnych alszego ograniczenia zakresu ruchów. Zasada ta dotyczy również ograni-lia ruchów pro- i supinacji.

kach przy dużych obciążeniach. Z 12 mięśni, które bezpośrednio lub pośrednio* działają na staw nadgarstkowy, jeden tylko mięsień (flexor carpi ulnaris) przyczepia się do kości grochowatej nadgarstka. Pozostałe mięśnie mają swoje przyczepy na ręce. Taki układ mechaniczny jest przyczyną znacznego zmniejszenia wydolności chwytnej ręki przy stosunkowo niewielkich zmianach anatomicznych w nadgarstku.

Rozluźnienie układu więzadłowego kości nadgarstka prowadzi do deformacji nadgarstka i ograniczenia ruchów. Usztywnienie nadgarstka ogranicza zakres, ruchu, ale wyraźnie poprawia funkcję chwytną ręki.

Zapobieganie deformacjom

Unieruchomienie nadgarstka ortezą obejmującą przedramię i część dłoniową ręki odciąża staw nadgarstkowy w czasie pracy (ryc. 366).

Ruchy wolne bez obciążenia utrzymują zakres ruchów. W miarę postępu

Ryc. 366. Orteza usztywniająca staw nadgarstkowy.

procesu patologicznego zakres ruchu w stawie nadgarstkowym zmniejsza się aż do zupełnego zesztywnienia stawów. Zesztywnienie nadgarstka w pozycji wyprostnej lub zgięciu dłoniowym 10—15° jest najkorzystniejsze w przypadkach obustronnych zmian.

Takie ustalenie nadgarstka, przy równoczesnym ograniczeniu ruchów w stawie barkowym oraz ruchów pro- i supinacji przedramienia, umożliwia wykonywanie podstawowych czynności dnia codziennego (mycie, jedzenie, ubieranie itp.).

npensacja

aniczenie ruchu pro- i supinacji ogranicza zdolność manipulacyjną ręki. ‘zs przy współistniejącej dysfunkcji stawu ramieniowo-łopatkowego i nad-stka kompensacja ruchu pro- i supinacji jest ograniczona. Przykurcz przed-tienia w pronacji utrudnia wykonywanie czynności związanych z samo-:ugą (mycie, jedzenie). Przykurcz w supinacji uniemożliwia wykonywanie elkich czynności. Ustawienie przedramienia w pronacji 15—20° jest naj-zystniejsze. Odwiedzenie ramienia kompensuje częściowo ograniczony ruch nacji.

rzedmioty ułatwiające wykonywanie czynności dnia codziennego mają sze-le zastosowanie u pacjentów z dużą dysfunkcją stawu łokciowego.

tw nadgarstkowy

5st on miejscem częstej lokalizacji procesu reumatoidalnego. Drobne kości garstka wstawione między dalszą nasadę kości promieniowej i podstawę . spełniają rolę łożyska kulkowego, ułatwiającego ruch w wielu kierun

Ręka

Mechanika i patomechanika ręki

Anatomicznie ręka stanowi część narządu ruchu, ale praktycznie jest to oddzielny narząd o wielu funkcjach. Duża reprezentacja ręki w ośrodkowym układzie nerwowym obejmująca prawie Va pola ruchowego i czuciowego świadczy o ważności tego narządu. Ręka jest nie tylko narządem chwytnym,, ale również i czucia. Niewidomym zastępuje wzrok, głuchoniemym mowę. Stany psychiczne człowieka wyrażają się w gestykulacji rąk. Skomplikowana i bardzo subtelna budowa anatomiczna świadczy o wielkich możliwościach kinetycznych i dynamicznych ręki. W reumatoidalnym zapaleniu stawów zmiany w rękach występują w 90% , przypadków. Nawet stosunkowo niewielkie zmiany prowadzą do uszkodzenia delikatnej struktury anatomicznej i powodują ograniczenia jej funkcji.

Na funkcję chwytną ręki składa się:    ^r

1)    jakość chwytu,

2)    wartość chwytu,

3)    sterowanie, czyli zdolność manipulacyjna.