img147

Metoda li. Stosuje się ją w przypadkach przykurczy zgięciowych bioder, gdy pacjent nie może przyjąć pozycji leżącej na brzuchu.

Pacjent siedzi na stole, podudzia zwisają poza brzegiem stołu. Uda ustabilizowane szerokim pasem. Pacjent odchylony maksymalnie ku tyłowi, masą ciała redresuje deformację. Jest to duże przyłożenie siły redresyjnej. Dla stopniowego dawkowania tej siły stosuje się podwieszenie tułowia i głowy. Jedna opaska obejmuje tułów i przechodzi pod pachami. Linki podwieszające prostopadle do osi tułowia. Druga opaska pod głową. Co 3—5 min stopniowe rozluźnianie opasek odciążających. Przy ostrożnym stosowaniu tej metody można osiągnąć znaczną korekcję nawet w bardzo zaawansowanych deformacjach.

Po wyciąganiu należy stosować ćwiczenia w odciążeniu i wolne dla utrzymania osiągniętej korekcji. Obuwie z podwyższonym obcasem działa kory-gująco na wyprost kręgosłupa. Wysoki obcas nie może powodować kompensacyjnego zgięcia w kolanie.

Wzmocnienie siły mięśniowej. Ćwiczenia mięśni brzucha wskutek ograniczenia ruchomości kręgosłupa w odcinku lędźwiowym mają charakter izome-tryczny. Napinanie mięśni brzucha łączyć należy z ćwiczeniami dynamicznymi kończyn dolnych, jak: siadanie z pozycji leżącej, unoszenie kończyn dolnych itp.

Mięśnie obręczy barkowej mają duże znaczenie w zapobieganiu narastaniu kifozy piersiowej. Ćwiczenia oporowe zwiększają siłę mięśni łopatkowych. Linka z uchwytami, jak do ćwiczeń samowspomaganych stawów barkowych, przeprowadzona jest przez dwa bloczki zawieszone na szerokości barków. Trzeci bloczek z obciążeniem umieszczony jest na lince między dwoma bloczkami.

Ryc. 401. Ćwiczenia mięśni pasa barkowego. 402

Pacjent siedzi twarzą do przyrządu. Kończyny zgięte w stawach barkowych. Łokcie wyprostowane. Ruch kończyn górnych w bok, ku dołowi i tyłowi. Przy zdrowych stawuch barkowych opór wynosi ³/₄ maksymalnego; ćwiczenia powtarza się w setach.

Niezależnie od podanych ćwiczeń zwiększających zakres ruchu i siłę mięśniową, pacjent musi prowadzić ćwiczenia ogólne dwa razy dziennie.

Ćwiczenia oddechowe. Ćwiczenia oddechowe mają na celu:

1)    opóźnienie zesztywnienia klatki piersiowej,

2)    poprawienie procesu oddychania.

Zesztywnienie stawów żebrowo-kręgowych prowadzi do unieruchomienia klatki piersiowej.

Ćwiczenia mobilizujące ruch żeber. 1. Leżenie na plecach. Głęboki wdech przeponowy (duży brzuch). Zatrzymanie wydechu. Ściągnięcie mięśni brzucha (mały brzuch) przemieszcza powietrze w górne partie klatki piersiowej, co mobilizuje żebra. Wydech nosem.

2. Ćwiczenia oddechowe z wykorzystaniem mięśni piersiowych, które przyczepiają się do klatki piersiowej i mobilizują żebra. Warunkiem tych ćwiczeń jest unieruchomienie przyczepów tych mięśni. Leżenie na plecach. Ręce uniesione ku górze trzymają się za kratę. Napięcie mięśni piersiowych z równoczesnym głębokim wdechem.

Ćwiczenia te stanowią fragment ogólnie stosowanych ćwiczeń oddechowych.

Kompensacja

Postępujący proces zesztywniający ogranicza z biegiem czasu możliwości kompensacji. Zasadniczym elementem kompensacyjnym deformacji kręgosłupa jest ruch przeprostu w stawach biodrowych. Nieprawidłową kompensacją deformacji jest zgięcie stawów kolanowych w pozycji stojącej. Ta nieprawidłowa kompensacja występuje w przypadkach obustronnych przykurczy stawów biodrowych.

Metody ćwiczeń przeprostu w stawach biodrowych zostały omówione powyżej.

Kompensacja zewnętrzna. Ograniczenie ogólnej sprawności pacjenta zaznacza się głównie przy występujących zmianach w stawach biodrowych. W pozycji siedzącej ograniczenie zgięcia w stawach biodrowych przy sztywnym kręgosłupie zmniejsza znacznie pole pracy. Wysokie krzesło z siodełkiem umożliwia lepszy zasięg rąk.

Z pomocy ułatwiających wykonywanie czyn-z^zzśk^{402 Krzes,}° ^{dla chorych} ności dnia codziennego najczęściej chorzy stosują:    szczypce do podnoszenia przedmiotów

z ziemi, uchwyty do nakładania pończoch, łyżki do butów na przedłużonych uchwytach.

Uwaga: W czasie jazdy samochodem, pacjenci ze sztywnym kręgosłupem powinni mieć kołnierz ortopedyczny. Gwałtowne wyhamowanie nie jest amortyzowane przez ruch kręgosłupa i prowadzić może do złamania lub zwichnięcia kręgosłupa w odcinku szyjnym.

403