img179 (14)

PI =

V -V

' max ^r DO

sred

Zmiany miażdżycowe prowadzą do spadku pulsacji i w efekcie do zmniejszenia indeksu pulsacji. W tętnicy szyjnej wewnętrznej indeks pulsacji PI <0,8 świadczy o istotnym zwężeniu tętnicy. W tętnicy udowej, przy zwężeniu nie większym niż 50% wynosi ok. 5, natomiast przy zwężeniu powyżej 50% maleje do około 2. W zdrowych naczyniach kończyn dolnych indeks pulsacji zmienia się od 10 do 20 między tętnicą udową wspólną a tętnicą grzbietową stopy. Obserwując kształt krzywej prędkości przepływu krwi w różnych miejscach układu krwionośnego można zauważyć, że im dalej od serca, tym mniejsza jest pulsacja i łagodniejsze zmiany krzywej przepływu. Przepływ rozkurczowy spada wraz ze wzrostem obwodowego oporu przepływu. W aorcie wstępującej opór ten jest bardzo duży, tak że praktycznie nie obserwuje się przepływu rozkurczowego. W celu ilościowej oceny przepływu rozkurczowego, na podstawie analizy krzywej przepływu krwi wprowadzono indeks związany z opornością naczyniową w dużych naczyniach, a zwłaszcza w tętnicach szyjnych. Indeks oporowy RI wyrażony jest wzorem:

1.2. Charakterystyka przepływów w żyłach

Krążenie żylne w wielu aspektach różni się od krążenia tętniczego:

1.    żyły ze względu na różnice w budowie zapadają się,

2.    zawierają zastawki,

3.    ciśnienie w żyłach jest niskie,

4.    grawitacja istotnie wpływa na funkcje żył oraz objętości przepływającej krwi,

5.    obserwowany jest wpływ oddychania i wahań ciśnienia w prawym sercu.

Na przepływ w żyłach wpływa wiele czynników, np. w pozycji leżącej przepływ w żyłach kończyn dolnych zależy od zmian ciśnienia w jamie brzusznej, zależnych od ruchów oddechowych przepony (rys. 8.). W pierwszej fazie wdechu prędkość nieco wzrasta, a na szczycie wydechu zupełnie ustaje (próba Valsalvy).

Rys. 8. Przepływ w żyle głębokiej (np. udowej) z zachowaną fazowością oddechową. Fotografia z G. Małek „Ultrasonografia dopplerowska, zastosowania kliniczne”, tom I, Medipage, Warszawa 2003.

W żyłach leżących bliżej serca w widmie widoczne są liczne załamki związane z, wahaniami ciśnienia w prawym przedsionku (rys. 9.).

137