img208 (11)

Pytania te mogą brzmieć: „Kto ma rower?”

„Jaki to rower? Narysuj go”. „Kto lubi ser?”

„Co mama robi z sera?”

Innym sposobem stwarzania sytuacji wymagającej odczytania tekstu ze zrozumieniem treści jest pisanie poleceń wykonania różnego rodzaju czynności. Polecenia takie można pisać na tablicy {dla wszystkich uczniów w klasie) lub na kartkach (jednakowe dla wszystkich uczniów lub zróżnicowane, np. według stopnia opanowania techniki czytania). Polecenia mogą zawierać informacje o kolejnych czynnościach przy wykonywaniu jakiejś pracy (np. plan przebiegu tej pracy), o sposobie wykonania jakiejś czynności (np. dotyczące przygotowania materiałów i narzędzi niezbędnych do wykonania pracy), o czasie lub miejscu wykonania czynności itp.

Zrozumienie treści tekstu może być wyrażone także za pomocą rysunku. Dzieci otrzymują kartki z prostym rysunkiem i tekstem zawierającym polecenie | uzupełnienia tego rysunku, np. rysunek przedstawiający budę, obok psa i polecenia:

„Narysuj pieskowi obrożę”.

„Narysuj miskę, z której piesek jajda”.

Ciche czytanie należy wykorzystywać przy kształceniu spostrzegawczości i szybkiej orientacji w czasie zaznajamiania się z treścią tekstu. W tym celu możemy np. polecić odszukanie i wypisanie:

1) krótkich wyrazów, stanowiących cząstkę wyrazów dłuższych, takich np. jak:

kasa

klasa

laska

pasta

pasek

stoi

gitara

tatarak

samolot

kawaler

termometr

apteczka

2) wyrazów ukrytych w zdaniach, np. nazw owoców i warzyw w następującym tekście:

Koło górki rosła brzoza. Bura kocica wygrzewała się w słońcu. Pojedziemy na wesele razem. Ta ko-perta jest źle zaadresowana. W czasie pogody nia-nia prowadziła dzieci do parku¹.

Atrakcyjną i kształcącą formę stwarzania okazji do czytania ze zrozumieniem stanowią wszelkiego rodzaju zagadki, łamigłówki i szarady. Rozwiązywanie ich nie tylko wyrabia w wysokim stopniu szybką orientację i wyobraźnię, ale także daje możność wywoływania zainteresowania czytaniem i pozytywnej motowacji do ćwiczeń w czytaniu.

Jedną z najbardziej pożądanych form, za pomocą których skłaniamy dziecko do zastanawiania się nad treścią czytanego tekstu, jest polecenie ustnego jej relacjonowania. Formę tę można, a nawet trzeba stosować jak najwcześniej, już od pierwszych czytanych zdań w klasie I czy grupie przedszkolnej uczącej się czytania. Najczęściej zadaje się dzieciom pytania, na które mają odpowiedzieć na podstawie przeczytanego tekstu. Np. „Jak ma na imię lalka Ali?”, „Co robi As?”, „Co robi osa?”, „Czyje to ikoty?”, „Jaki jest kotek?”.

Po każdej odpowiedzi dzieci powinny wskazać i odczytać zdanie, na podstawie którego dały tę odpowiedź. i )bok udzielania odpowiedzi ustnie, dzieci mogą także zapisywać je w zeszytach łącząc wyrazy z rysunkami.

Do dłuższych tekstów w Elementarzu można zasto-uiwać trudniejsze formy pytań i poleceń tak, aby obejmowały całość treści. Można np. zaproponować nadanie tytułów tekstom bez tytułu. Trzeba jednak koniecz-

¹ T' k«t według czasopisma „Świerszczyk”.

65

| — O trudnej sztuce...