Obserwacje zabawy dziecka są bogatym źródłem poznania stopnia jego rozwoju. W zabawach spontanicznych szczególnie odzwierciedla dziecko swój sposób myślenia- i mowy, ujawnia swe wiadomości o życiu ludzi i przyrody, wykazuje stopień samodzielności, tak w pokonywaniu napotykanych trudności, jak i tworzeniu kowych sytuacji w toku zabawy.
Dzięki temu można łatwo ustalić różnice występujące w przebiegu zabawy dzieci młodszych i starszych wieku przedszkolnego.
Różnice przebiegu zabaw manipulacyjnych widoczne są w wieku do lat trzech i z tego względu nie będziemy ich rozpatrywać. Dzieci wstępujące do przedszkola są u szczytu rozwoju zabaw manipulacyjnych. Zabawy te mają charakter indywidualny, gdyż każde dziecko pragnie bezpośredniego kontaktu z zabawką.
Zabawy konstrukcyjne
W początkowej swej fazie są one działalnością indywidualną, jak zresztą wszystkie zabawy. Dziecko młodsze tworzy z różnych materiałów, nie zastanawiając się jeszcze nad właściwym ich doborem, tak pod względem jakości, jak i wielkości. Tworząc np. budowlę, stawia deseczkę i dziwi się, że nić chce ona stać pionowo. Duży klocek stawia <na małym, nie biorąc pod uwagę stabilności budowy. Cieszy je samo szeregowanie elementów na płaszczyźnie poziomej lub ustawianie jednych na drugich. Bawiąc się w piaskownicy może — posługując się foremką czy wiaderkiem —■ względnie długo „piec babki”, dąży bowiem do jakiegoś celu, wytwarza pewien „produkt”. Ale następnie samo może zniszczyć własne wytwory, aby je zaraz na nowo odtworzyć, a więc rozpocząć zabawę od początku i powtarzać ją wiele razy. Jest to świadectwem tego, że dla dzieci mlod-
l
Babki zepsute -trzeba zmieść piasek