Uczciwek178 (3)

• chromel - alumel i inne.

Różnią się one dopuszczalnym zakresem stosowania oraz jednostkową zmianą siły termoelektrycznej na jednostką temperatury-.

Termopary, zwane również termoclementami lub czujnikami termoelektrycznymi działają na zasadzie powstawania niewielkiego napiącia elektrycznego miądzy dwoma przewodnikami z dwóch różnych metali, których jeden koniec został spojony i umieszczony w tulejce termometrycznej zabudowanej w mierzonym ośrodku. Drugi koniec termopary, tzw. „zimny”, przedłużony tzw. przewodami kompensacyjnymi umieszczony jest w termostacie, zapewniającym stałą temperaturą odniesienia. W nowszych urządzeniach temperatura odniesienia może być kompensowana przy pomocy urządzeń elektronicznych.

Im wyższa jest mierzona temperatura, czyli im większa jest różnica temperatur miądzy gorącym i zimnym końcem, tym większe napiącia wykaże miernik, który zamiast w mV, jest wyskalowany w stopniach Celsjusza (°C).

Pomiar temperatury termometrem-termoparą sprowadza się do pomiaru siły termoelektrycznej. Najczęściej termometr termoelektryczny jest przyłączony (za pomocą przewodów kompensacyjnych) do miernika magnetoelektrycznego wywzorcowanego w stopniach Celsjusza. Bardzo często termopary współpracują z automatycznymi kompensatorami wskazującymi lub rejestrującymi jedno lub wielomiejscowymi. Układy z miernikami magnetoelek-trycznymi zapewniają dokładność przeciętnie 2,5%, a z kompensatorami 0,5%.

Zalety: duża stabilność pomiarów w czasie, możliwość uzyskania dużej dokładności zwłaszcza przy pomiarach temperatury ponad 100°C, możliwość przeniesienia informacji o temperaturze na duże odległości (z zastosowaniem układów elektronicznych - nieograniczone). Wady: konieczność stabilizowania lub kompensowania tzw. zimnych końców, duża pojemność cieplna.

Pirometry optyczne stosuje się wówczas, gdy nie jest możliwe stosowanie innych przyrządów. Rozróżnia się pirometry promieniowania całkowitego, monochromatyczne oraz barwowe. Pirometry stosuje się w przemyśle do pomiarów temperatur wyższych niż 1000°C.

Zalety: pomiar bezdotykowy, możliwość pomiaru temperatury' płomieni i gazów przepływających z dużą prędkością, możliwość pomiaru temperatury we wnętrzu np. palenisk.

Wady: duża wrażliwość na wibracje i wstrząsy, konieczność zachowania obiektywu w stanie czystym, konieczność zapewnienia niskiej temperatury 20 -f 30°C w miejscu zabudowy, mała dokładność - w zależności od warunków pomiaru - wynosząca od 1,5% do 4%.

10,3. Przyrządy do pomiaru ciśnień

Do pomiaru ciśnień stosujemy przyrządy zwane manometrami. Ze względu na budowę, działanie i zakres, stosowane są następujące rodzaje manometrów:

Manometry hydrostatyczne (popularnie zwane U-rurkami) mają nieskomplikowaną budowę i zapewniają stosunkowa dobrą dokładność pomiarów. Są stosowane do pomiaru niskich i średnich wartości nad- i podciśnień, a także do pomiarów różnicy ciśnień przy pomiarach przepływu i poziomu. Zakres stosowania od 0    100 kPa.

Zakres zależy od długości ramion rurki i ciężaru właściwego cieczy manometrycznej. Jako ciecze manometryczne stosuje się: wodę barwioną, oleje, rtęć oraz alkohol etylowy. Ciecze te nie mogą mieszać się z medium, którego ciśnienie jest mierzone.

Zalety: duża dokładność, mały koszt, łatwy odczyt. Wady: wrażliwość na szybkie zmiany ciśnienia, ograniczone możliwości pomiaru zdalnego.

Manometry pływakowe są odmianą manometrów hydrostatycznych. Manometry pływakowe mogą być wyposażone w nadajnik potencjometryczny, służący do zdalnego przekazania sygnału lub w urządzenie stykowe (kontaktowe).

Zalety: łatwy odczyt, możliwość przekazywania sygnału pomiarowego i przekroczenia nastawionych wartości, duża wytrzymałość na ciśnienie statyczne do 10 MPa. Wady: duży koszt, uciążliwa eks-

i

331