Pb(COOH ,)2 + I I2S
—> PbS + 2CII3COOH
Próbę można też wykonać posiewając bakterie na podłoże odżywczo, I zawierające 2% octanu ołowiu i zestalone agarem. O wyniku dodatnim I (wydzielanie łl2S) świadczy wzrost bakterii w postaci czarnych kolonii, ] W badaniach rutynowych stosuje się podłoże SS oraz Kliglera (patrz podrozdział 15.1.6).
15.2.5. Rozkład tryptofanu (próba na indol)
Bakterie syntetyzujące enzym tryptofanazę rozkładają tryptofan z wy- j tworzeniem indolu (patrz podrozdział 14.7.3). Obecność indolu sprawdzamy w hodowlach bakterii na podłożu z DL-tryptofanem, posługując się metodą Ehrlicha lub Kovacsa.
W metodzie Ehrlicha do hodowli szczepu dodaje się eteru etylowego i wytrząsa. Obecny w hodowli indol zostaje wyekstrahowany przez eter, który tworzy warstwę na powierzchni hodowli. Po dodaniu pod warstwę eterową, za pomocą pipety pasterowskiej, odczynnika Ehrlicha (p-dimety-loaminobcnzaldchyd w roztworze alkoholu etylowego i stężonego HC1) powstaje intensywnie czerwony pierścień (na granicy warstwy eterowej i hodowli).
W metodzie Kovacsa hodowlę bakterii na podłożu z tryptofanem nawarstwiamy odczynnikiem Kovacsa (p-dimctyloaminobcnzaldchyd w alkoholu amylowym lub izoamylowym i stężonym HC1). Pojawienie się w ciągu kilku minut cicmnowiśniowcgo pierścienia świadczy o obecności indolu w hodowli bakterii.
15.2.6. Deaminacja fenyloalaniny
Niektóre bakterie (np. Proteus) przejawiają zdolność do dcaminacji fenyloalaniny w obecności tlenu, z wytworzeniem kwasu fenylopirogronowego. Jego powstawanie sprawdzamy przez nakroplenie 10% roztworu chlorku żelazowego na powierzchnię hodowli bakterii, na podłożu z D-a-fenyloalaniną. Za wynik dodatni przyjmujemy pojawienie się zielonego zabarwienia.
15.2.7. Dekarboksylacja aminokwasów
Zdolność bakterii do dekarboksylacji aminokwasów w warunkach beztlenowych, z wytworzeniem amin biogennych, bada się na podłożu Fałkowa, zawierającym substrat (lizyna, ornityna, arginina), glukozę oraz purpurę
bromokrczolową. Badany szczep bakterii posiewamy na probówkę z podłożem oraz kontrolną, nic zawierającą aminokwasu (obie pokryte warstwą oleju parafinowego). Po inkubacji ocenia się wzrost i zmianę barwy podłoża w obu probówkach. Wystąpienie fioletowej barwy podłoża z aminokwasem i żółtej w probówce kontrolnej świadczy o wyniku dodatnim. W przypadku reakcji ujemnej obydwie probówki pozostają żółte. Podczas hodowli drobnoustroje wykorzystują najpierw glukozę bardziej przyswajalne źródło węgla i energii, a po jej zużytkowaniu, jeżeli wytwarzają odpowiednią dckarboksylazę, rozkładają badany aminokwas. Wykorzystanie glukozy prowadzi do zakwaszenia hodowli, co objawia się zmianą jej barwy z fioletowej na żółtą, zaś wtórna alkalizacja środowiska wzrostu w wyniku dckarboksylacji aminokwasu „przywraca” pożywce barwę wyjściową. Przebieg reakcji dckarboksylacji aminokwasów omówiono w podrozdziale 14.7.3.
15.2.8. Hydroliza mocznika
Mocznik jest rozkładany przez bakterie syntetyzujące ureazę. Produktami końcowymi tego rozkładu są NII3 i C02. Właściwości te u bakterii badamy na podłożu Christensena, zawierającym mocznik jako jedyne źródło azotu oraz indykator - czerwień krezolową; barwa wyjściowa podłoża jasnożółta. Amoniak uwalniany podczas wzrostu bakterii silnie alkalizujc pożywkę, powodując zmianę jej barwy na fioletową.
15.3. Właściwości lipolityczne
Pod tym pojęciem rozumiemy zdolność drobnoustrojów do rozkładania lipidów do kwasów tłuszczowych i glicerolu lub innych alkoholi wielowodoro-tlcnowych, przy udziale enzymów hydrolitycznych - lipaz. W badaniach praktycznych koncentrujemy się na stwierdzeniu w hodowlach obecności kwasów tłuszczowych.
15.3.1. Podłoże z margaryną
Płytkę agarową z dodatkiem margaryny posiewamy pasmowo i inkubujemy przez cztery dni w cicplarce. Po tym okresie podłoże zalewamy 20% roztworem siarczanu miedzi. O wyniku dodatnim świadczy zielone zabarwienie wokół i pod rysą wzrostu. Barwa ta pojawia się na skutek powstawania kompleksu miedzi z uwolnionymi z tłuszczu kwasami tłuszczowymi.