Wartość oświetlenia naturalnego zależy od wielu czynników makroklimatycznych (szerokość geograficzna, stan słońca wysokość n p m wystawa terenu i jego albedo) klimatu lokalnego (zacien-eme budynku i okien drzewami, innymi budynkami podcieniami); czynników wewnętrznych (strona umieszczenia okien, ilość, wielkość kształt i rozmieszczenie okien, grubość ościerzy, czystość szyb, albedo wnętrza)
Wpływ czynników warunkujących fotoklimat pomieszczeń oceniamy poprzez obliczanie szeregu wskaźników oświetleniowych
1 Przebieg osi długiej budynku Do uzyskania równomiernego oświetlenia przy dwustronnej wystawę okien oś długa budynku biegnie w kierunku N-S z dopuszczalnym odchyleniem 30°
2. Wskaźnik jasności albo stosunek powierzchni okien do podłogi (O P) który oznacza ile nr’ podłogi (P) przypada na 1 m2 powierzchni oszklonej ok;en (O) np 1:10.
Wskaźnik jasności = 0:P = 1 X; X = -J-
3. Kąt padania i kąt otworu okiennego (ryc.4) Optymalny kąt padania wynosi 27° (0,44 rad), a minimalny kąt otworu 5° (0 09 rad)
Ryc. A Kąt padania (u) i kąt otworu okiennego (jt)
(Rokicki. Masłowska 1982)
4 Wskaźnik oświetlenia naturalnego (WON)
.. Zaleca się aby procentowy wskaźnik jasności dziennej pomieszczeń przyjmował wartości od 1,5 do 2,0% Odpowiada on wtedy warunkom jakie są wymagane w przemysłowych halach produkcyjnych
= średnie oświetlenie wewnątrz (lx) u średnie oświetlenie na zewnątrz (lx) t /0J
5 Zasada budowlana wszelkie przeszkody (drzewa, buoynki) zacieniające powinny być oddalone od okien na swoją podwójną wysokość.
4.3.2. Oświetlenie sztuczne
Wartości bezwzględne oświetlenia sztucznego żarowego i jarzeniowego podaje tabela 6. Zaznaczyć jednak trzeba ze nie tylko mała ale też zbyt duża ilość godzin świetlnych jest niekorzystna dla reprodukqi zwierząt. Długość dnia świetlnego dla owiec, trzody i bydła wynosi 8-16 h/dobę Stosując oświetlenie sztuczne należy przestrzegać podanej długości dnia świetlnego.
4.4. Pomiary promieniowania
Pomiary promieniowania można przeprowadzić metodą kalorymetryczną (mW/cm2) używając do tego celu różnego rodzaju aktynometrów mierzących promieniowanie całkowite, rozproszone lub bezpośrednie oraz metodą fotometryczną przy pomocy lu-ksomierzy typu L-02 o zakresie pomiaru 0 do 150000 lx
Do pomiaru wielkości ustonecznienm t| ilości godzin bezpośredniego promieniowa nie ełonecznego w ciągu doby używamy heliografow
Iprzęt ł materiał do ćwiczeń lampa rtęciowa lampa ,,solux' promiennik podczerwieni heliograf luksomierz. busola taśma miernicza, calówka
4 ft Pytania i zadania
1 Podać zakres fal promieniowania słonecznego.
Omówić wpływ promieniowania słonecznego na organizm 1 Scharakteryzować sztuczne źródła promieniowania 4 Podać wskaźniki oświetlenia dziennego
ft Na podstawie danych eksperymentalnych obliczyć korelacje i regresję między usłoneczmeniem a produkqą mleka ft Obliczyć wskaźniki oświetlenia dziennego
4 ft Temperatura
Wśród czynników fizycznych klimatu wpływających na oddawanie ciepła z organizmu temperatura powietrza oraz otaczających powierzchni jest powszechnie przyję tym wskaźnikiem oceny bioklimatu.
Dzięki procesom termoregulacji tj. regulacji wytwarzania ciepła ( chemiczna) i rwgulacjt oddawania ciepła ( fizyczna) zwierzęta gospodarskie utrzymują stałą tern priruturę ciała w różnych warunkach termicznych otoczenia Ośrodek termoregulacji znajduje się w podwzgórzu i reaguje na zmiany temperatury krwi rzędu 0,1 °C Termo f NMiptory zimna i ciepła zlokalizowane w skórze reagują również na niewielkie zmiany temperatury
Zwierzęta gospodarskie mające w oełni wykształcony ośrodek termoregulacji nazywamy zwierzętami stałocieplnymi (homojotermicznymi) Natomiast noworodki me maią l«»zcze w pełni wykształconego ośrodka termoregulacji (regulacji oddawania ciepła)
! »tąd występują u nich duże wahania w temperaturze ciała Zwierzęta młode zachowują Rię w pierwszych dniach a nawet tygodniach (prosięta) po urodzeniu jak zwierzęta /młonnocieplne (poikilotermiczne).
4 6.1. Strefy temperatur
Strefy temperatur i schemat termoregulacji przedstawiono na ryc. 5
s-rncr* r*zrtr*iMM
s?nrA zmiiur STALocitrunrcu
ftyi 5 Tompoiatuiy krytyczne i stiofy temperatur, (Bninai UKJ8)