nej partu głowy, jest bogato ukrwiony o mmileniu barwy uzależniol nej od funkcjonowania hormonów Odbarwienia są zazwyczaj symp tomem choroby Przydatek ten umożliwia identyfikację płci (u r.i' lekkich po kilku tygodniach u mięsnych po 3 miesiącach). Wielko*! i kształt charakterystyczny dla typów i ras Można wyróżnić 4 ro dzaje grzebieni (ryc 33)
Ryc. 33 Formy grzebienia u kur
a) pojedynczy prosty - blaszkowaty płat z 5-7 wrębami, charakterystyczny dla rai. lekkich i średnio-ciężkich.
b) różyczkowy - mięsista brodawkowata narośl zwężająca się ostro w kierunku szyi, występuje rzadziej i tylko u ras średnio-ciężkich,
c) groszkowy - 3 równolegle do siebie ułożone drobno ząbkowane fałdy skórne charakterystyczne dla ras mięsnych,
d) orzeszkowy- niewielki fałd skórny u nasady dzioba, przypominający swym kształtek rozłupany orzech, spotykany jest u bojowców
Dzwonki (5) - przydatki parzyste znajdujące się poniżej dzioba Są to płaty skórne
silnie ukrwione rozwijające się równolegle z grzebieniem. W razu niewyrównanego rozwoju mogą stanowić podstawę do dyskwalif» kacji
Zausznice (7) - parzyste owalne wytwory naskórka, których barwa jest cechą rasową Raki nieśne mają zazwyczaj zausznice białe, a pozostałe czerw® ne. Inne barwy mogą występować u ras amatorskich.
Dziób (4) - zrogowaciały wytwór naskórka, stosunkowo krótki, ostro zakończony i lekkc zagięty, barwy różnej od jasnej do prawie czarnej, której intensyw ność zmienia się w zależności od poziomu produkcji Na dziobu znajdują się otwory nosowe, a u piskląt dodatkowo rogowy naskóreŁ ułatwiający kłucie
Oczy (3) - okrągłe, rozmieszczone bocznie po obu stronach głowy o żółto-pomarańcz ową tęczówce
Uszy (6) - otwory pozbawione małżowin otoczone niewielkimi piórkami
Szyja (8) - zazwyczaj smukła, lekko wygięta w kształcie litery S. Pióra na górze krótsze ku nasadzie szyi wydłużające się i mniej przyległe, stwarza to wrażenie pogrubienia przy styku z tułowiem - użytkowe rasy kurw Polsce mają szyje opierzone
Pierś (9) - dobrze wysklepiona, u ptaków lekkich słabo a u mięsnych mocno umięśniona
Podbrzusze (10) - partia ciała, z której budowy można wnioskować o rozwoju narządów rozrodczych i przewodu pokarmowego U niosek wysokoproduk-cyjnych bardzo rozbudowane i szerokie
* w rliifti (11). stosunkowo szeroki, słabo umięśniony, lekko opadający ku ogonowi,
przy styku z którym tworzy tzw .siodło".
•<)• ogona (12) - zakończenie grzbietu z parzyście usytuowanymi gruczołami kuprowymi. W zależności od kąta jaki tworzą z linią grzbietu pióra ogonowe wyróżniamy kilka rodzajów ogona U ras krajowych występuje ogon opadający
faM/ydła (13) - zmodyfikowane kończyny górne proporqonalne do masy ciała - u ptaków nieśnych dłuższe, a u mięsnych nieco krótsze.
• • j* (14 17) - kończyny dolne różnej długości składające się z ud (14). podudzi (15), pięt (16), i na ogół meopierzonych skoków (zmodyfikowana część stopy-17). Kolor skoku uzależniony od barwników zawartych w skórze (cielisty do łupkowo-czamego) U osobników płci męskiej na skoku „ostroga" - szablasty kostny wyrostek
"•‘j)ół cech pokrojowych rzutujący w sposób zasadniczy na cechy użytkowe pozwo-i mi wyodrębnienie następujących grup rasowych.
* J7 Kury typu nieśnego (lekkiego)
• my typu nieśnego (lekkiego) - kłoda ciała zbliżona do trójkąta zwróconego ostrym < iłom ku głowie (ryc.34), na której usytuowane są silnie rozwinięte przydatki głowowe
......./Iłwiające bardzo wczesną identyfikację płci Grzebień pojedynczy prosty, silnie
*ri'iirwlony, u kurz tendencją do opadania na lewą stronę. Dzwonki zwłaszcza u sam-. "wjwdzo duże i równie żywo wybarwione Zausznice zawsze białe, duże kształtu
•V i4 Sylwetki kur różnych typów użytkowych a - rasy typu nieśnego, b - rasy typu ogól-oouźytkowego. c - rasy typu mięsnego.
migdała Tęczówka oka pomarańczowa Barwa dz oba i skoków żółta Kury tych ras mają bardzo słabo rozwiniętą partię piersiowa. przy jednoczesnym silnym rozbudowaniu części trzewiowej - tylniej Pióra pokrywowe słabo podpuszone. ułożone płasko lotki i sterówki długie ułożone daszkowato, u samców sterówki są pokryte długimi elastycznymi sierpówkami. Obfite upierzenie występuje na szyi tzw. .grzywa" Cechy użytkowe ras nieśnych lekkich - przede wszystkim bardzo wczesna dojrzałość (moment zniesienia pierwszego jaja) 150-160 dni, kogutki dojrzewają wcześniej ok 3-ego miesiąca życia Dojrzałość somatyczna ok 40 tyg Według obowiązujących norm masa »in w wieku 20 tyg. u samców winna wynosić 1700-2450 g a u samic 1200-1800 g ' JmAnotć tych kur w sezonie użytkowym waha się od 230-300 jaj. o białej skorupie i "ur.io od 54-66 g Kury tych ras nie kwoczą (są pozbawione instynktu wysiadywania),
* Mirnkleryzują się odpornością na „narowy" (kanibalizm i pterofagia) i wczesnym opie-iiiiom pisklął (korzystniejsze odchowy). Rasy te charakteryzują ponadto wysokie ■kiiżniki zapłodnienia, korzystne procenty wylęgowości oraz niewielkie zuzycie pa-
/y /wiązane głównie z mniejszymi potrzebami bytowymi Samce ras nieśnych cechu-l« znaczny temperament co pozwala na wykorzystanie 1 osobnika dla 12-14 samic Za • «chy ujemne należy uznać nadmierną płochliwość i skłonność do podfruwama