img315

166

20.5. Wiek

Wiek bydła najdokładniej określa się na podstawie zapisków w dokumentaqi hodow lanej. W przypadku braku wiarygodnych zapisów w dokumentacji wiek można w przy

Ryc 75 Pokrój krów w różnym wieku

a - krowa młoda, b - krowa w średnim wieku, c - krowa siara.

bliżeniu ustalić przy pomocy innych metod, u mianowicie: wyglądu zewnętrznego (ryc.75), liczby pierścieni na rogach i stanu uzębienia (ryc 76 i 77).

Krowy młode * jałówki odznaczają się budo wą zwartą, mocną dobrym związaniem, jed nak płytką i stosunkowo wąską klatką piersiową oraz przebudowaniem zadu Z wiekiem kro wy te pogłębiają się, rozraztają wyrównując wysokość zadu i przodu (zmniejsza się ich przebudowanie) U krów w wieku średnim, a więc produkcyjnym, wymagamy odpowiedniej głębokości, wysklepienia klatki piersiowej i brzucha, przy jednoczesnym dobrym związaniu poszczególnych części ciała

Krowy stare można poznać po wyraźnie luź nej budowie, słabo związanym tułowiu, łęgowa-tym grzbiecie, obwisłym brzuchu, głębokich dołach pod oczodołami, głębokich dołach gło dowych. wyraźnych słabiznach. opadłym sro mie nieodciągliwej (zwłaszcza na szyi) skórze i siwych włosach na głowie. Zwracamy tu uwagę na cały zespół wymienionych cech. gdyż pojedyncze z nich mogą występować tez u krów młodszych

Określanie wieku na podstawie zmian w uzębieniu u bydła uzębienie mleczne składa się z 20 zębów, a uzębienie stałe z 32 zębów Układ zębów mlecznych i stałych jest nastę-

pujący

Ryc. 76. Określenie wieku krów na podstawie rogów

mleczne

stałe

0. 3 0 0, 3. 4

3, 3. 0

3. 3. 4

0. 3,0 4. 3, 0

0, 3. 3 4 3, 3

Zęby mleczne (siekacze i przedtrzonowe) wyrastają w okresie życia płodowego i w pier wszym miesiącu po urodzeniu. Zmiany zębów następują w wieku 18. do 50. miesiąca żyda Na zębach bydła me występują rejestry, dlatego rozpoznawanie wieku po zębach jest trudniejsze Wiek u sztuk powyżej 4 lat można określić obserwując ścieranie się powierzchni koron zębów siecznych Krowy w 6 roku życia mają startą powierzchnię koron na cęgach, w 7 roku - na średmakach wewnętrznych w 8 roku na średmakach

zewnętrznych, w 9 - na okrajkach.    10 roku - sztuka ma zęby siekacze starte |uź do

po*owy. u bydła w wieku powyżej 14 lat pozostają w żuchwie małe. szczemiałe korzenie

•l«k po». 2 lot

włok 1 rok    wtok ok. 2 lot

wiek 2,6 roku wiek 3 lato

•lek 4 lato    wiek 6 lat    0 lot

Ryc 77. Określanie wieku na podstawie uzębienia

zębów siecznych Szybkość ścierania się zębów uzależniona jest od ich twardości i rodzaju pobieranej paszy Określenie wieku na podstawie stanu uzębienia przedstawiono na ryc. 77.

Rozpoznawanie wieku po pierścieniach na rogach: pierścienie, czyli zwężenia na rogach u krów powstają wskutek zmniejszonego dopływu składników budulcowych w okresie przed ocieleniem i w czasie intensywnej produkcji mleka Uwzględniając to, ze krowy cielą się po raz pierwszy w wieku 2.5 lat, liczba pierścieni dodana do liczby 2 5 wyznacza w przybłizeniu wiek krowy Szersze odstępy między niektórymi pierścieniami wskazują. ze krowa jałowiła się, należy to uwzględniać przy obliczaniu jej wieku

20.6. Określanie masy ciała

Masę ciała najdokładniej określa się przy użyciu wagi pomostowej. Mniej dokładne są sposoby, w których wykorzystuje się wyniki niektórych wymiarów ciała

20.6.1. Na podstawie pomiaru taśmą

Metoda określania masy ciała na podstawie pomiaru obwodu klatki piersiowej mierzonego taśmą jest najbardziej prostą i najczęściej stosowaną w praktyce. Uzyskanej wartości pomiaru obwodu kiatki piersiowej odpowiada określona masa ciała podana w tabeli na okrywie taśmy.

W tabeli zestawiono wartości wymiaru obwodu klatki piersiowej i odpowiadającą im masę ciała

20.6.2. Metoda Pressler’a

Metoda ta polega na wykorzystaniu dwóch następujących wymiarów:

- skośnego obwodu klatki piersiowej - taśmę prowadzi się od kłębu i tuż za łopatką ku dołowi, następnie przeciąga się ją między przednimi nogami, i prowadzi po przeciw-

_____ nej stronie zwierzęcia - poprzez krawędź barku

/ \ ..................i łopatkę do początkowego punktu na kłębie,

-V    - obwodu zwierzęcia - taśmę przykłada się w po-

Ryc 78 Sposób wykonmmi pommiów

'    ^:    przek piersi pod gardłem i skierowuje ją ku gu

zom kulszowym, prosto z obu stron tak aby końce taśmy zetknęły się pod nasadą ogona. Sposób wykonania pomiarów przedstawiono na ryc. 78