gruntów makroskopowo określa się na podstawie próby wałeczkowania, a w przypadkach wątpliwych - uzupełnionej próbą rozmakania i rozcierania :
a) Próba wałeczkowania
1. Z przeznaczonej do badań grudki gruntu usuwa się ziarna żwirowe i formuje palcami
kulkę o średnicy 7 mm.
2. Z kuleczki formuje się wałeczek na wyprostowanej dłoni, prawą nieznacznie naciskając
grunt i przesuwając wzdłuż lewej z szybkością około 2 razy na sekundę.
3. Czynność prowadzi się aż do uzyskania wałeczka o średnicy 3 mm na całej jego długości.
4. Jeżeli wałeczek nie wykazuje spękań i nie łamie się przy podniesieniu go w palcach do
góry, zgniata się go, ponownie formuje kuleczkę i wałeczkuje od nowa.
5. Kolejne czynności wałeczkowania wykonuje się tak długo, aż wałeczek po uzyskaniu
średnicy 3 mm rozsypie się lub zaczyna pękać
6. W czasie wałeczkowania gruntu obserwuje się:
a. rodzaj spękań (podłużne czy poprzeczne),
b. zmiany wyglądu powierzchni wałeczka (czy wałeczek pozostaje cały czas matowy, czy i kiedy nabiera połysku).
7. Rodzaj uszkodzeń i wygląd wałeczka określa rodzaj gruntu (tab. 1),
8. Próbę wałeczkowania przeprowadza się co najmniej na dwóch grudkach gruntu, a w
przypadku wyraźnej niezgodności wyników - dodatkowo na trzeciej kulce.
b) Próba rozmakania
1. Próbkę umieszcza się na siatce o wymiarach boków oczek kwadratowych 5 mm i zanurza w całości w zlewce z wodą destylowaną
2. Mierzy się czas rozmakania grudki od chwili zanurzenia w wodzie, aż do momentu
przeniknięcia jej przez oczka siatki w wyniku rozpadnięcia
3. Czas rozmakania, zależny od zwartości frakcji iłowej w próbce, pozwala na zaliczenie jej do odpowiedniego rodzaju gruntu.
c) Próba rozcierania
1. Grudkę gruntu przeznaczonego do badań rozciera się między dwoma palcami zanurzonymi w wodzie.
2. Jeżeli podczas tego rozcierania pozostaje między palcami dużo ziarn piasku, grunt zalicza się do grupy pierwszej - gruntów o największej zawartości piasku (tab. 1)
3. Jeżeli w palcach wyczuwa się pojedyncze ziarna piasku, grunt zalicza się do grupy
drugiej - gruntów o pośredniej zawartości piasku jak i pyłu (tab. 1)
4. Jeżeli miedzy palcami nie pozostają ziarna piasku, grunt zaliczamy do grupy trzeciej -
gruntów o minimalnej zawartości piasku, na korzyść zawartości pyłu.
Źródło: www.inzynieriasrodowiska.com.pl