42 3. WSTĘPNE PRZETWARZANIE CYFROWE
przy czym przy parzystej liczbie próbek w oknie: — dla okna sinusoidalnego
(41
— dla okna cosinusoidalnego
(42)
Realizacja algorytmu (40) wiąże się z koniecznością wykonania (p+1) mnożeń, co jest cyfrowo czasochłonne. Korzystając jednak z właściwości funkcji sinus i cosinus, można liczbę mnożeń zmniejszyć co najmniej dwukrotnie. Można bowiem tak pogrupować wyrazy w algorytmie (40), aby wykorzystać powtarzające się wartości współczynników ak.
Dla okna sinusoidalnego zawsze można zapisać
(P-D/2
y*(n) — X LX(n-p/2 + l/2+k)~x(n-p/2-1/2-kJ sinCD0Ti (43)
Ir = n
fc = o
Natomiast dla okna cosinusoidalnego
(p-n/2
yc(n) — X tX(n — P/2 +1/2 +fc) + x(n-p/2 - 1/2 — ft)3 COS C0o (44)
lt = 0
Jeśli okno pomiarowe jest dłuższe niż jeden półokres o częstotliwości (o0 możliwe są dalsze uproszczenia obliczeń. W rezultacie takie grupowanie wyrazów sprawia, że liczba niezbędnych mnożeń będzie równa liczbie próbek, przypadających na ćwiartkę okresu częstotliwości kątowej co0, czyli
przy czym T0 — okres sinusoidy — cosinusoidy tworzącej okno,
T0 = 2 n/(o0.
Przy nieznacznej liczbie próbek w oknie takie oszczędności obliczeniowe mogą się okazać całkowicie wystarczające.
Jeśli jednak liczba próbek (p +1) jest duża, a szczególnie wówczas, gdy należy zrealizować filtr zarówno o oknie sinusoidalnym, jak i cosinuso-idalnym, korzystne staje się zapisanie algorytmu (40) w postaci rekursywnej. Aby to uzyskać, należy najpierw przejść na zespoloną postać funkcji sinusoidalnych, zapisując ten algorytm w postaci
(45)
Teraz filtry o oknach sinusoidalnych i cosinusoidalnych mogą być przedstawione jako części urojone i rzeczywiste gin)
y»(n) = Itn Cćf(ii)] j yc{n)
Istnieje wiele metod uzyskiwania postaci rekursywnej algorytmu (45). Jedną z nich przedstawiono poniżej. Jest ona wygodna wówczas, gdy długość okna pomiarowego Tw jest całkowitą wielokrotnością półokresów (TJ2) plus jedna próbka, a więc
Tw = (kTJ2)+Ti = (p+l)Ti
Pisząc wówczas obok równania (45) zależność pozwalającą wyliczyć można zauważyć, że
r ~ jfo>oT( — jto„r.i j§o>oTi
9{n) Lś/(n — 1) ^(n —p—1)® J6 ^(n) ® (46)
Forma ta jest wygodna, bowiem
. P M T
}lm«T i
e
może przybierać wartości ± 1 albo ± j.
Tak więc, wyliczenie części rzeczywistej i części urojonej g(n) przy znajomości tych składowych dla gr(„_ t) wymaga czterech mnożeń liczb rzeczywistych.
Przykład
Często w układach zabezpieczeń długość okna Tw powinna być zbliżona do połowy okresu częstotliwości co„. Niech więc Tw = (p-t-l)T; = T./2+T. Wówczas