IMG57 (7)

temiut

koMni| Klvjc,h<>wą₍ «k otortt ciemieniowych acsssttaciących w regulacji kin***t etycznych aynolci ssraokontroU w trakcie wy. powiadania odczytywanych słów.

5.3.2. Mózgowa struktura czynności pisania

Proces pisania może mieć jesscse hardziej skomplikowany system wykonawczy ze względu tu różnorodność form pisania: przepisywanie, pi&ame z pamięci, ,od siebie”, se słuchu. Przykładowo zostanie przeanalizowany proces pisania ze słucbu.

•    Etap /*_ Pierwszym eispetn procesu jest analiza sekwencji dźwięków mowy, a w jej trakcie wyodrębnianie poszczególnych zdań, słów. głosek.

Dokładna analiza słuchowa jest podstawą słuchu fonemowego, czyli zdolności do odróżniania poszczególnych dźwięków mowy. zwłaszcza podobnych do siebie. Tę zdolność warunkuje drugorzędowa okolica słuchowa, obejmująca górny zakręt lewego płata skroniowego. Ważną rolę odgrywa też bezpośrednia słuchowa pamięć fonologiczna, która pozwała zapamiętać kolejność odebranych dźwięków mowy.

Wiele dzieci, aby usprawnić proces pisania ze słuchu i lepiej zapamiętać treść, powtarza zdania do zapisania. Angażuje się wówczas korowa część analizatora kinestetyczno-ruchowego, a tym samym uaktywniają się płaty czołowe — okolica ruchowa i przedruchowa. Następuje też kontrola kinestetyczns wypowiadanych słów z udziałem części czuciowych w pła-tach ciemieniowych kory mózgowej.

•    Etap Z Kolejnym etapem pisania jest przetransponowanie głosek na odpowiadające im litery w drodze ustalania związków między odpowiednikami fonofogicznymi i graficznymi. Włączona jest tu pamięć wzrokowa, pamięć słuchowa i integracja wzrokowo-ałuchowa.

Ważne jest ponadto przestrzenne ułożenie kształtów liter oraz poszczególnych liter względem siebie. Pracują wówczas pierwszo- i drugo-rzędowe poła wzrokowe w płatach potylicznych, trzeciorzędowe pola kojarzeniowe w okolicy T-P-0 oraz okolice ciemieniowo-potyliczne prawej półkuli mózgu.

•    Etap 3. Końcowym etapem jest zapisywanie liter (grafemów), wymagające transpozycji wyobrażonego wzorca graficznego na określone, precyzyjne ruchy ręki wykonywane w danej kolejności. Aktywny jest wówczas płat czołowy, a konkretnie okolica mchowa i przedruchowa odpowiadająca za czynności motoryczne. Jednocześnie następuje

144 kontrola sposobu wykonywania tych czynności przez zwrotne infonna