56
mtrzkib wewnątrz krzywej morfologicznej (rys. 6). Dlatego bfcjd. który wynika Jb danej bry ły z określonej wartości wykładnika kształtu i stosunku średnicy górnej4 dolnej, może ulec zwiększeniu lub zmniejszeniu.
Nawiążemy do wytnkA* badań dokładności wzorów dendromctrycznych dla drmmua t h oczy PidueJ Praoctaa wirtott wykładnika kiztaftu określona sposobem Grochowskiego »ytiov & uruł w k«re 1.08. natomuu dła struł bez kory 0.71 Zacznijmy analizę od wzoru Smałiana. Ziuj* wyttkbil kuuha wrzały, możemy zgodnie ze wzorem 11 49) określić spodziewany błąd. Udry r» zwiemy Molem tontycznym Błąd ten dla bryły równoważnej w korze wynosi *4.0%. a dU brjb równoważnej bez kory -U.5* Tymczasem Wędy empiryczne, jakie otrzymano dła wzoru Smaliau »r»u« dU uruły w korze średnio *86$ i dla strzały bez kory *65.0% U ab 8) Stwierdzamy »*c 4-za rorbirznośc mędry dokładnością teoreiycrrą i dokładnością empiryczna Nie byłoby rozbarzn* ta nucdn Wędami teoretycznymi i empirycznymi wówczas, gdy przekrój podstawy, na którym ofwn wzór Smzłuiu. byś taki «w Ai amh i dla bryły równoważnej, a więc gdyby tworzącą bryły rfomwizrcjpukry* i* uęiu przekroi óofoym z knywą morfologiczną Tymczasem w tymunejara •ysiępojc wiwięku-j rómca miedzy przckroiem poduiwy strzały i przekrojem podstawy bryły rów. nnwirnei Krzywa mutolofKem kzy ttizewngrz tworzącej bryły równoważnej. Przekrój dolny bryły nmnowazne) esi wyraźnie mniejszy od przekroju dolnego strzały Stad błędy teoretyczne ulepia wyTUncmu rwiększemu vS» Wt4 . korze *4.0% do błędu *86.8%. a dła strzał’ bez kory z ujemnego NOw -UJ V •6VIS
^ ****** n^ł<iyt *V'Jepiw «*Mzy dokładnością teoretyczna i empiryczna dla wzoru
^ pokrywała się w poło wic długości
unji • korze *** l»k Wędy teoretyczne DU
. męc -.insi fryiy X£Z2!Z\ui UoAoucS° równoważne,
Jli t«yty rownow uncj ulega aiccMcraere zw^T^ ‘T'or'oio8'cn»ej Dlatego Wad ujemny
bryb ruwnowzne, w poścwx dk^ta^^TTS ^ D,a s,rz***Z
«”*• « •»•***« »«* wiekso"fi* Pr“k,OJ *
zachouy,,^ W sam zzuk DU I W.ld* óoiauu u,c*a zw,ękiZcnm
-' «■ * oW*-«*g wzorem <1 4*> W*l tcoretsczm L™ **, <“* ,utał w kof7e równ>
11"“W *ienwyczny-'.w IS^cwu.*, HmMclI *" *“"* *** ******“
w l n odległości od podstawy możemy twioteć. ze na te. *"* "* Pokroju położonym
w*isych mc pokryw a,* «ę Dt* strzał w korze krzyw* moriotoaiona J*”*"** strzał i brył równo nsusi dl* urrjł bez kory ni ze»n*m tworzącej Sv*l dla urzał w korzestworzącej, nato-tzMeaił znak m ujemny. nMomuM dt* \ttral bez kory z uiemr<*0 na ArJ^|teołgtycmy z dodatniego
_] (jn. a dla bryły równoważno l.wywm -IĄ% Dl* strzii ba kory bł«d empiryczny wynosi ♦5.7%.
rów
Wymieńmy przypadki, jakie mogą wystąpić przy anal«,c
P°szcz*gólnych wzo-
I) tworząca bryły równoważnej leży wewnątrz krzywej morf0\ŁK ku pomiaru odpow icdnim dła danego w zoru dendtometrycznego 1
miej-
a) jczelt błąd teoretyczny ma znak ujemny, to błąd empiryczny n*.,
zmniejszeniu zachowując ten sam znak lub zmienić znak na dt*^,** w!fC względna wartość błędu mozc być mniejsza, tówna lub wtgfe^
b) jeżeli błąd teoretyczny ma znak dodatni, to W*? cmpsry,.
*« „,UI zmk dodam.. |C8° bc** »«*»•
teoretycznego. s u
rctycznego.
2) tworząca bryły równoważnej leży na zewnątrz krzywej morfologicznej w miejscu pomiaru:
a) przy dodatnim błędzie teoretycznym wystąpi dodatni, ale mniejszy błąd empiryczny lub ujemny błąd mniejszy, równy lub większy od teoretycznego.
b) przy ujemnym błędzie teoretycznym wystąpić może jedynie większy ujemny błąd empiryczny.
3) tworząca bryły równoważnej pokrywa się z krzywą morfologiczną w miejscu pomiaru, w przypadku takim błąd zastosowanego wzoru będzie taki sam dla strzały, jak i bryły równoważnej.
Niedostosowanie wzoru do kształtu strzały w kierunku podłużnym wynika więc stąd. że poszczególne wzory są bezbłędne jedynie dla niewielkiej liczby brył regularnych. a kształt przekroju podłużnego tych brył wyraźnie odbiega od kształtu przekroju podłużnego strzał Można oczekiwać w iększej zgodności w przebiegu tworzącej brył i krzywej morfologicznej przy analizie krótkich odcinków strzał
Niedostosowanie wzoru do kształtu strzały w kierunku poprzecznym Przekrój poprzeczny strzały określa się najczęściej wzorem na pole koła. Tymczasem przekroje te odbiegają od kołowego. Świadczą o tym wyniki badań nad cechami kształtu przekroju poprzecznego strzały. Bardzo nieregularne są szczególnie przekroje podstawy strzały, co wynika z powstawania w dolnych partiach pma zgrubień korzeniowych. Stosowanie wzoru na pole koła do określania przekroju poprzecznego strzały prowadzi do powstawania dużych błędów. Ma to szczególne znaczenie dla tych wzorów dendromctrycznych. które są oparte na przekroju dolnym, a więc wzoru Smałiana i wzoru Newtona.
Błędy przy pomiarze elementów miąższości Przyczyną błędów określania miąższości strzał są błędy pomiarowe. Popełnia się je przy pomiarze długości, grubości i obwodu, co wynika z niedokładności przyrządów i niedokładnego wykonywania pomiarów. Szczególnej staranności wymaga pomiar grubości strzały , błędy bowiem popełnione przy tym pomiarze mają duży wpływ na wynik miąższości. Przy wykonywaniu wielu pomiarów i matematycznym ich zaokrąglaniu błędy pomiarowe ulegają przynajmniej częściowej redukcji. Błędy powstałe na skutek zaokrąglania wyników pomiaru grubości i długości tylko w dół prowadzą do otrzymywania wy łącznic błędów ujemnych, które przy masowych pomiarach me redukują się
Wiedza o sortymentach wchodzi w zakres dyscypliny użytkowania lasu Dlatego z sortymentami zapoznamy się tu w takim zakresie. aby można było omowic zasady pomiaru ich miąższości