IMG 47 (6)

Część V.

Określanie przyrostu drzewa i drzewostanu

I. Określanie przyrostu drzewa

A. Wiadomości wstępne

Z upływem czasu zmieniają się wymiary drzewa zwiększa się wysokość i grubość w rolnych partiach pnia. zmienia się liczba kształtu, wzrasta powierzchnia przekroju poprzecznego i miąższość. Różnicę między wielkością elementu miąższości lub miąższości drzewa w końcu i na początku okresu nazywamy bieżącym przyrostem elementu miąższości łub miąższości Większość cech drzewa zwiększa się z upływem wieku drzewa i wówczas mówimy o przyroście tych cech. Niektóre jednak cechy, a z wymienionych wyżej cech dotyczy to liczby kształtu, mogą z upływem wieku zwiększać się. zmniejszać lub pozostawać bez zmiany. W takim wypadku mówimy o zmianie cechy drzewa.

Wyróżniamy przyrost bieżący i przyrost przeciętny.

Przyrost bieżący dokonuje się w określonym czasie. W zależności od długości okresu wyróżniamy

I Przyrost bieżący roczny - gdy długość okresu wynosi jeden rok.

2. Przyrost bieżący okresowy - gdy długość okresu jest dłuższa od jednego roku 3 Przyrost bieżący z całego wieku - gdy długość okresu liczy się od momentu powstania drzewa do interesującego nas wieku. Przyrost ten jest równy wartości cechy drzewa w interesującym nas wieku.

Przyrost przeciętny jest ilorazem przyrostu bieżącego i długości okresu Wyróżniamy.

1    Przyrost przeciętny roczny w okresie.

2    Przyrost przeciętny roczny / całego wieku.

Najczęściej określamy przyrost bieżący okresowy, przyjmując długość okresu 5 łub 10 lat. po czym określamy przyrost przeciętny roczny w okresie, który potocznie nazywamy przyrostem bieżącym rocznym. Natomiast przyrost przeciętny roczny z całego wieku nazywamy w mowie potocznej przyrostem przeciętnym rocznym.

Rozróżniamy przyrost bieżący wstecz i przyrost bieżący w przód. Przyrost bieżący wstecz dotyczy minionego okresu i przy zastosowaniu odpowiednich sposo-

Ci*4ć V Określane prryroetu drzewa <

Rysunek 42

Krzywa wzrostu

N*w możemy jego wartość dość dokładnie okrc-OK Przyrost bieżący w przód jest przyrostem spo-jnewanym w ciągu przyszłego okresu. Wartość t\ wielkości szacuje się zwykle na podstawie przyrostu bieżącego określonego wstecz, wyko-rtyttując znajomość prawidłowości przebiegu paytostu w czasie.

Większość cech drzewa, a dotyczy to szczecinie wysokości, powierzchni przekroju i miąz-uości. z upływem wieku wzrasta według linii zbliżonej do wydłużonej litery S (rys. 42). Wyróżnimy tu 3 fazy wzrostu: faza wolnego wzrostu » młodym wieku, faza szybkiego wzrostu i ponownie faza wolnego wzrostu w okresie późnym. Niekiedy, a dotyczy to szczególnie gnibości. me obserwuje się fazy wolnego wzrostu w młodym wieku

Rysunek 43

śsrafioware© s»ę bieżącego i przeciętnego P^fzyrostu miąższości

Pochodną przebiegu wzrostu cech jest przebieg z wiekiem przyrostu Z upływem wieku przyrost bieżący roczny przyjmuje eonu większe wartości, w pewnym wieku kulminuje i dalej jego wartość spada(tys.43) Podobnie kształtuje się przyrost przeciętny roczny z całego wieku Wiek kulminacji tego przyrostu występuje w późniejszym wieku niż przyrostu bieżącego Przed kulminacja przyrostu przeciętnego przyjmuje on mniejsze włości od przyrostu bieżącego. w momencie kulminacji oba przyrosty mają taką samą wartość, a po kulminacji przyrost przeciętny jest większy od przyrostu bieżącego.

Badaniem prawidłowości wzrostu różnych cech drzewa zajmuje się nauki

⁰    produkcyjności lasu.

B. Określanie przyrostu elementów miąższości

¹    Przyrost grubości

Podstawą określania przyrosru grubości drzewa jest pomiar przyrostu na procentu. Przyrost promienia jest szerokością n słojów JIj interesującego nas okresu kzełi np. interesuje nas przyrost, który odłożył się w ostatnim 5-lemim okresie, to Przyrost grubości promienia jest szerokością 5 ostatnich słojów rocznych, to znaczy