IMG49 (3)

B Przeszkody wewnętrzne to zasady i normy wewnętrzne jednostki, przeszkody zewnętrzne to różnego rodzaju kary, które mogą spotkać jednostkę w związku z jej zachowaniem. Stwierdzono, że procesy emocjonalne o średniej sile oddziałują na przebieg działań najbardziej korzystnie. Emocje i uczucia o wielkiej sile często wpływają na zachowanie dezorganizująco. Mogą wywoływać stany niepokoju, chaos myśli, zawężenie pola świadomości i niemożność skutecznego działania.

> Poniżej scharakteryzujemy procesy emocjonalne, wyodrębnione według kryterium ich siły i trwałości. Są to nastroje, afekty i namiętności.

Nastroje są to stany emocjonalne nie skierowane na Nastroje jakiś określony przedmiot. Wywołane są przez różne wydarzenia, które mają dla człowieka znaczenie dodatnie albo ujemne. Źródłem ich może być także samopoczucie fizyczne. Czasem człowiek nie zdaje sobie sprawy z rzeczywistych przyczyn swego nastroju. Niemniej jednak nastroje nadają wszystkim innym przeżyciom człowieka określone zabarwienia. Nastrój jest przeżyciem niezbyt silnym, a jednocześnie długotrwałym. Gdy jesteśmy w radosnym nastroju, wszystko, co nas otacza, wydaje się nam przyjemne i piękne, Nawet w deszczowy dzień nie narzekamy na pogodę, a przeciwnie — w smutnym nastroju nie dostrzegamy piękna krajobrazu i •wspaniałej pogody.

Procesy emocjonalne silne, a jednocześnie krótko- Afekty trwałe, nazywamy afektami. Charakterystycznym objawem dla osób znajdujących się w stanie afektu jest utrata panowania nad sobą. Afekty na ogół wyrażają się w czynach gwałtownych. Przykładem afektu może być wybuch gniewu. Człowiek działa wtedy jakby w zaślepieniu. Nie słyszy żadnych wyjaśnień ani napomnień. Niekiedy używa $ gniewie wulgarnych słów, a nawet ; posuwa się do przemocy fizycznej. Gdy ochłonie, często ; nie może uwierzyć, że mógł’ się w podobny sposób za-| chować.

Uczucia długotrwałe i bardzo silne — to namiętnoś-

221