Czynnikami endogennymi
pierwotne i wtórne niedobory odpornościowe przewlekła autostymulacja układu odpornościowego w przebiegu chorób autoimmunologicznych.
Czynnikami egzogennymi (częściej)
długotrwała stymulacja antygenami bakteryjnymi działaniem czynników fizycznych działaniem różnych substancji chemicznych o właściwościach karcynogennych
i /lub
integracją materiału genetycznego wirusów