IMG!34 (2)

H Bogatyriew, R. Jakóbson

FOLKLOR JAKO SWOISTA FORMA TWÓRCZOŚCI¹

Naiwno-realistyczna deformacja, szczególnie charakterystyczna dla teoretycznego myślenia drugiej połowy XIX wieku, została już przełamana przez nowsze kierunki myśli naukowej. Tylko w tych dyscyplinach humanistycznych, których przedstawiciele, zaabsorbowani zbieraniem materiału i konkretnymi zadaniami szczegółowymi, nie zdradzali skłonności do rewizji swych założeń filozoficznych (wskutek czego pozostawali oczywiście zacofani, jeśli idzie o zasady teoretyczne), ekspansja naiwnego realizmu trwała nadal, a nawet kilkakrotnie się wzmagała, jeszcze z początkiem naszego stulecia.

Mimo że filozoficzny światopogląd naiwnego realizmu jest nowoczesnym badaczom zupełnie obcy (przynajmniej tam, gdzie nie stał się katechizmem, niewzruszonym dogmatem), to jednak w różnych dziedzinach kultury utrzymuje się jeszcze jako przemycony balast, jako relikt hamujący rozwój wiedzy szereg sformułowań będących bezpośrednią konsekwencją założeń filozoficznych nauki drugiej połowy XIX wieku.

Typowym wytworem naiwnego realizmu była szeroko rozpowszechniona teza młodogramatyków, głosząca, że jedynym rzeczywistym językiem jest język indywidualny. W epigramatycznie wyjaskrawionej postaci teza ta orzeka, ^2e w ostatecznej instancji rzeczywisty jest tylko język określonej osoby w określonym czasie, natomiast wszystko ^lnne jest tylko teoretyczno-naukową abstrakcją. Nowo-

1

P. Bogatyriew, R. Jakobson, Dic Folklore ais eine besondere Form J¹ Schaffens, w: Verzamellng van Opstellen door oud-leerltngen en evrtende Vakgenooten_t Donum Natalicium Schrijnem, Nijmegen—U-fcecht 1929, g. 900—913.