IMG 02 (2)

m.in. we wspólnym oglądaniu filmu lub sztuki teatralnej, wysłuchaniu komcetru, zwiedzaniu muzeum, biblioteki, drukarni, uczelni, zakładu produkcyjnego, dzielnic d zabytków miasta.

Wszelkie zadania w ramach przygotowania godzin wychowawczych uczniowie wykonują całkowicie dobrowolnie i z myślą o konkretnej godzinie wychowawczej, na której mają wystąpić w roli jej współorganizatorów. Wykonanie tych zadań nie ma więc charakteru przysłowiowych prac domowych. Zależy ono wyłącznie od dobrej .woli ucznia, w- tym oczywiście również ucznia trudnego. Niewywiązywanie się z zadań nie pociąga żadnych sankcji ze strony nauczyciela. To przede wszystkim uczniowie są tutaj najwyższymi i jedynymi sędziami własnych poczynań, indywidualnych i żespołowych. Dlatego na ogół dobrze się z nich wywiązują. Ale nie oznacza to bynajmniej, iż nie wymagają oni stałego niemal dopingu ze strony wychowawcy klasy. Zazwyczaj bowiem, gdy nauczyciel nie wykazuje większego zainteresowania pracą przygotowawczą uczniów, nie dostrzega wkłada-negę przez nich wysiłku i nie podkreśla zasług dla usprawnienia i urozmaicenia' godzin wychowawczych, szybko się zniechęcają i przestają pracować. Uwaga ta dotyczy szczególnie uczniów nieprzystosowanych społecznie, którzy z reguły odczuwają niedosyt zaspokojenia potrzeby uznania i szacunku. Ponadto należy pamiętać, że współudział w przygotowaniu godzin wychowawczych stwarza im wyjątkową okazję do bycia naprawdę aktywnymi i samodzielnymi, co ma pierwszorzędne znaczenie wychowawcze, a niejednokrotnie może stanowić nawet zwrotny moment w ich ogólnym zachowaniu w klasie i szkole. Sprzyja temu zwłaszcza udział w wykonywaniu zadań zespołowych.

Współudział uczniów w prowadzeniu godzin wychowawczych stanowi naturalną konsekwencję wspólnego ich planowania i przygotowania. Przejawiać może się w prowadzeniu godzin wychowawczych częściowo lub całkowicie inspirowanych.

Podczas godzin częściowo inspirowanych uczniowie uczestniczą czynnie przede wszystkim w tworzeniu sytuacji problemowej i w rozwiązywaniu niepokojącego ich problemu. Sytuację problemową, mającą zainteresować danym problemem ogół klasy, tworzą często za pomocą takich działań zespołowych, jak: in-

gcenizowanie pewnych sytuacji lub zdarzeń związanych z tematem godziny wychowawczej, przekazywanie klasie treści przeprowadzonych uprzednio rozmów lub wywiadów; zaprezentowanie przygotowanej wcześniej wystawki klasowej; podanie różnych ciekawostek ze świata nauki, kultury, polityki, techniki; odtworzenie z taśmy magnetofonowej audycji radiowej lub telewizyjnej czy też audycji specjalnie przygotowanej przez samych uczniów;, wykorzystanie płyt z nagraniami muzyki lub recytacji wierszy, zaśpiewanie piosenki itp.

Rozwiązywanie ustalonego i sformułowanego uprzednio problemu odbywa się z reguły w formie dyskusji. Stanowi ona istotny składnik każdej niemal godziny wychowawczej częściowo inspirowanej, dotyczącej zwłaszcza problemów ideowo-społecz-nych. Podczas niej uczniowie konfrontują i porównują ze sobą różne stanowiska w tej samej sprawie. Dyskusja taka ma tym większe walory wychowawcze, im bardziej szczerze i swobodnie wypowiadają się uczniowie oraz im więcej z nich jest w stanie się wypowiedzieć. Okazję ku temu znajdują zwłaszcza uczniowie społecznie nieprzystosowani, ponieważ szybko pnze-konują się, że i oni mają coś ciekawego- do powiedzenia, że są przez innych słuchani i nie podlegają krytycznej ocenie ze strony nauczyciela, jak ma to często miejsce podczas lekcji przedmiotowych.

Godziny wychowawcze częściowo inspirowane są formalnie i faktycznie kierowane przez wychowawcę klasy. Różnią się od godzin prowadzonych tradycyjnie tym, że pozwala się uczniom na bardziej aktywny i czynny w nich udział, zwłaszcza podczas tworzenia sytuacji problemowej i rozwiązywania problemu.

Natomiast na godzinach wychowawczych całkowicie inspirowanych wychowawca klasy, nie tracąc z pola widzenia wszystkich uczniów, usuwa się niejako na plan dalszy i pozwala uczniom pełnić funkcje, które zazwyczaj należą wyłącżnie do jego własnej kompetencją Zewnętrznie jednak nadal kieruje klasą, lecz faktycznie zastępują go uczniowie. Godziny wychowawcze tego rodzaju wymagają wyjątkowo starannego przygotowania i szczególnej inspiracji (reżyserii) ze strony wychowawcy klasy. Inspiracja ta polega głównie na:

157