IMG&45

341

transformacji. W nowo otwartych miejscach brak bezpośrednich odniesień do kultury żydowskiej, natomiast podkreślana jest awangardowo^d lub wpisanie w artystyczny charakter dzielnicy. W okresie tym kultura żydowska jest wyraźnie traktowana jak towar, choć trzeba podkreślić, że występuje także przejmowanie funkcji od instytucji wyprowadzających się z Krakowa przez nowo powstałe, działające na komercyjnych zasadach (np. przejmowanie pewnych funkcji przez Muzeum Galicja od zlikwidowanego oddziału Fundacji Laudera). Następuje dalsza koncentracja działalności i dogęszczanie w obrębie dawnego getta i na jego obrzeżach (ul. Daj-wór, ul. Podbrzezie). Ulica Józefa staje się ulicą galeryjną, natomiast pl. Nowy i częściowo ul. Podbrzezie miejscem koncentracji kawiarni artystycznych bez odniesień do kultury żydowskiej. Ulica Szeroka jest nadal ważnym skupiskiem usług turystyczno-rozrywkowych, ale jej oferta kulturalna jest związana prawie wyłącznie z dziedzictwem żydowskim. Ze względu na mały obszar tak dużej liczby przedsięwzięć można mówić o powstaniu w obrębie dawnej dzielnicy żydowskiej na Kazimierzu obszaru typu kwartał kultury.

Kazimierz jest zarówno miejscem zamieszkania artystów i kreacji kulturalnej, jak i konsumpcji dóbr oraz usług kultury. Kultura nie jest tu nadbudową i kosztownym balastem utrzymywanym przez władze publiczne, ale jedną z głównych funkcji ekonomicznych dzielnicy, będąc w dużym stopniu rezultatem dostrzeżenia popytu na tego typu usługi. Na Kazimierzu w ciągu ostatnich lat kultura stała się więc towarem, który można produkować i sprzedawać z myślą o zysku. Nie może jednak być oferowana w izolacji, często usługi kulturalne łączy się więc z usługami rozrywkowymi i gastronomicznymi. Można krytykować poziom prezentacji artystycznych i komercjalizację oferty kulturalnej, nie ulega jednak wątpliwości, że wyraźne ożywienie dzielnicy dzięki kulturze jest bardzo udane, tym bardziej że oznacza ono, iż podmioty prywatne, niespecjalnie zachęcane i niemo-ni torowane przez władze publiczne realizują wcześniej wyznaczone przez nie strategie działania, takie jak