IMG122 (2)

sa, a w analizie mitu, odwrotnie, wychodzi'©d Levi-Straussa, uzupełniając go W. Proppem* ' Model strukturalny postaci działających, opracowany przez Greimasa na podstawie zestawienia schematów W. Proppa i E. Soiiriau, wygląda następująco:

Nadawca — obiekt odbiorca

i

Pomocnik — subiekt przeciwnik

Nadawca pełni funkcję proppowskiej *0 ś o-by wysyłającej bohatera i ząra^ zem ojca królewny, pom o c n i-k: magicznego pomocnika i donatora; odbiorca w bajce rzekomo utożsar mia się z bohaterem, który jest zarazem subiektem; obiekt **- to królewna. Przy tym Greimas uważa porno c itika. i przeciwnika za drugorzędne postacie dzia-łające, związane z okolicznościami. Jest to tylko projekcja woli czynu samego subiektu. Opozycji nada w c a-odbiórca, według Greimasa, odpowiada modalność znać, pomocnik ó-wi-przeciwnikówi — modalność móc, zaś subiektowi-obiektowi ~ modalność chcieć. Dążenie bohatera do osiągnięcia obiektu realizuje się na poziomie funkcji w kategorii poszukiwań (questy\

Kóżne redukcje stosuje też Greimas w odniesieniu do funkcji osób działających; w. stosunku do tych, które wyróżnił W. J. Propp;

trzydzieści jeden funkcji Proppa redukuje do dwudziestu kosztem ich połączenia parami.

Spośród różnych prób badawczych dokonywanych w krajach socjalistycznych do ciekawszych należą badania folkloru w Rumunii. J. E. Mieletyński opisuje np. ciekawą analizę jednego z naukowców rumuńskich M. Popa: „W bardzo treściwym artykule Aktualne aspekty badania struktury bajek Pop na przykładzie jednej bajki rumuńskiej demonstruje współzależ*-ność syntagmatycznego następstwa funkcji i ogólnej logiki fabuły.

Dla danej bajki wyraża ją schemat:

I brak czegoś

II podstąp _IIpr6ba

IV przemoc IV likwidacja III likwidacja przemocy II likwidacja próby podstępu

I likwidacja braku

Pop przekonująco wykazuje rolę paralelizmu fabularnego i antytez”.

W cytowanym studium leningradzki etnolog przytoczył kilkadziesiąt nazwisk i prac uczonych, którzy wracają do wyjściowych tez W. J. Proppa, aby zastosować je do analiz materiałów z zakresu świadomości ludzkiej, a szczególnie folkloru, mitów, wierzeń, symboli ludzkiego losu, zapisu ludzkiej aktywności.

Powstają pytania: jaki jest zakres stosowal-

19