IMG460

•coraz intensywniejsza kontrola międzyludzkich interak " świadomość komunikowania dokonywanego pod nadzorem ™ ^ ^kt6rii *■

•    komody ftkacja in formacji powodująca narastanie pierwotnej

równości informacyjnej,    ^{J t0r}^cj ►

•    izolacjonizm elektroniczny wynikający z braku zaufania do dominu masowych mediów i wzmacniany ilościowym narastaniem tzw. specjał^ nych kanałów czy małych mediów,

• zawężanie przestrzeni publicznej, w której dochodziłoby między jed* kami i grupami odrębnie ukierunkowanymi pod względem wartości do akcepta cji informacji.

Zaufanie do symulowanych spektakularnych informacji prowadzi do dalszy tragmentacji prawdy i nie-prawdy, umacnia narcystyczne wykorzenienie onz buduje pseudowięzi i wpływa na relatywizację wartości. Użytkowanie nowych mediów orientuje się na ekshibicjonistyczno-podglądacką logikę tworzenia przestrzeni właściwej reprezentacji i wzmacnia ideologię komunikacyjnej otwartości.

Jednocześnie świadomość nadzoru i nacisk na dostosowanie zachowań do wymogów dominujących instytucji społecznych kieruje w stronę uruchomienia mechanizmu kontrkontroli czy; dokładniej, wzmocnienia nieufności wobec instytucjonalnych dozorców. Narastanie pierwotnej nierówności informacyjnej prowadzi do wzmocnienia informacyjnego ubóstwa określonych grup społecznych lub popiera proces dualizacji późnomodemistycznych społeczeństw. Wynikiem są -ujmując rzecz modelowo - dwa sposoby użytkowania mediów. Z jednej strony są ci. którzy dysponują bogatymi źródłami informacyjnymi połączonymi z nowymi sieciowymi technologiami informacyjnymi. Z drugiej ci, którzy coraz bardziej zależą od tradycyjnych mediów masowych, w swej istocie zawsze podtrzymujących status ąuo.

Komunikacyjne i informacyjne technologie dostarczają nam dwa typy usług. Umożliwiają rozszerzone komunikowanie z innymi i jednocześnie tworzą przestrzeń dla realizacji izolacji elektronicznej, a we własnym wirtualnym środowisku narzędzi komunikacyjnych, które pozwalają na ochronę prywatnego świata naszych interesów i przekonań. Coraz szerszy krąg jednostek dostaje więc szansę ucieczki przed publiczną dezaprobatą, ewentualnie doświadcza izolacjonizmu elektronicznego, dla którego typowa jest utrata motywacji poszukiwania i akceptacji w artości społecznych. Dochodzi zatem do pełzającego, niewidzialnego przesu

wania części populacji do mniejszych grup interesu, które razem się nie komunikują. Wydaje się. że ogólnie przyjmowane przeświadczenie o ekspansywnej i ho-mogenizacyjnej naturze kultury informacyjnej nie jest całkowicie ścisłe. Jednostki używają źródeł informacyjnych i technologii zręczniej, swobodniej niż zakłada prosta koncepcja homogenizacji kulturalnej. Ich strategie komunikacyjne dążą bowiem do spełnienia swych pierwotnych interesów: wybierają sobie tylko te informacje, które są zgodne z ich postawami i światopoglądem. Innymi słowy, potwierdza się założenie M. De Certeau, które przypisuje aktorom społecznym umiejęt-

ność sprostania władczej strategii silnych, i to za pomocą taktyki słabych, która potrafi modyfikować dominujący porządek kulturalny. Ten mechanizm obronny jednostki realizują w kontekście nowych technologii informacyjnych za cenę ograniczenia jakości własnego komunikowania. Wiele jednostek dysponuje dziś bezpośrednimi możliwościami komunikowania swych priorytetów za pośrednictwem nowych technologii medialnych. Jest wszakże kwestią dla przyszłych badań, czy ta nowa socjotechniczna sytuacja nie tworzy warunków wzmacniających taktykę preferencji indywidualnych interesów kosztem interesów uznawanych. Lub czy, paradoksalnie, nieoczekiwanym następstwem informowania późnomo-demistycznych społeczeństw nie jest taktyka elektronicznego izolacjonizmu.

Bibliografia

Abercromie, N., Longhurst, B. (1998). Audience. London: Sagę.

Adomo, T., Horkheimer, M. (1972). Dialectic of Enlightenment. London: Seabury Press.

Alderman, J. (1997). BattlingInfo Barbarians at the Gate. Wired News, May l, www.wired.com

Baudrillard, J. (1983). Simulations. New York: Semiotext.

Bell, D. (1973). The Corning of Pos t-Industrial Society: A Venture in Social Forecasting. New York: Basic Books.

Calhoun, C. (1991). Indirect Relationships and Imagined Communities: Large-scale Social Inte-gration and the Transformation of Everyday Life. [W:] P. Bourdieu, J. Coleman (eds). Social Theory for a Changing Society. Boudler: Westview Press.

Cherry, C. (1985). The Age of Access: Information Technology and Social Revolution. London:

Croom Heim.

Childers, T., Post, J. (1975). The Information Poor in America. Cambridge: MIT Press.

Dayan, D., Katz, E. (1993). Media Events: The Live Broadcasting of History. Harvard University Press.

Debord, G. (1995). The Society of the Spectacle. New York: Zonę Books.

De Certeau, M. (1984). The Practice of Everyday Life. University of Califomia Press.

Doctor, R.D. (1992). Social Eąuity and Information Technologies: Moving Towards Information Democracy. „Annual Review of Information Science and Technology”, vol. 27, s. 43-96.

Elliott, P. (1986). Intellectuals, the “Information Society" and the Disappearance of the Public Sphere. [W:] R. Collins, J. Curran, N. Gamham, P. Scannell, P. Schlesinger, C. Sparks (eds). Media, Culture and Society: A Critical Reader. London: Sagę.

Fiske, J. (1989). Moments ofTelevision: Neither the Text nor the Audience. [W:] E. Seiter, H. Bor-chers, G. Kreutzner, E. Warth (eds). Remote Control: Television, Audience and Cultural Power. London: Routledge.

Foucault, M. (1996). Myśleni enejśku. Praha: Herman a synove.

Gandy, O.H. (1993). The Panoptic Sort: A Political Economy of Personal Information. Westview Press.

Gamham, N. (1994). Whatever Happened to the Information Society? [W:] E. Mansell (ed.). The Management of Information and Communication Technologies: Emerging Pattems of Contro/. London: Aslib, The Association for Information Management.

Giddens, A. (1990). The Conseąuences of Moderity. Cambridge: Polity.

Gitlin, T. (1995). The Twilight of Common Drearns: Why America is Wracked by Culture Wars. New York: Metropolitan Books.