IMGB04 (2)

1

76

1

76

W poprawnie realizowanym procesie technologicznym spęczania winny być przestrzegane następujące zasady:

- przy spęczaniu materiału o przekroju kołowym stosunek h«/do nie powinien przekraczać 2,5:

natomiast przy spęczaniu materiału pfostopadłościennego stosunek wysokości do najmniejszego boku podstawy nie powinien przekraczać 3,5. Niezachowanie tej zasady prowadzi do wyboczenia materiału,

-    materiał do spęczania winien być równomiernie nagrany w całej objętości,

-    wartość odkształcenia winna być tak dobrana, aby nie mieściła się w granicach odkształceń krytycznych wynoszących 10-12%,

-    energia odkształcona winna być dostatecznie duża, tak aby odkształceniu uległa cała objętość materiału,

-    materiał winien być wolny od wad zewnętrznych, które mogą spowodować głębokie pęknięcia przy spęczaniu.

Maksymalna siła spęczania pojawia się w końcowej fazie kucia ze względu na występowanie największej powierzchni styku materiału z kowadłami oraz najniższą temperaturą materiału. Siłę tę oblicza się ze wzoru:

(7.4)

gdzie:

o_r - naprężenie uplastyczniające,

H - współczynnik tarcia,

S_e - powierzchnia styku materiału z kowadłami.

W trakcie kucia wykonywana jest praca odkształcenia równa sile działającej na drodze Ah. Praca ta zamieniana jest w ok. 90% na ciepło. Stąd we wszystkich procesach przeróbki plastycznej następuje wzrost temperatury odkształcanego materiału.

Przyrost temperatury przy spęczaniu można wyznaczyć z zależności:

AT =

°.⁹<V<Ph

iii !

(75)

gdzie:

I odkształcenie rzeczywiste na wysokości,

pe    - gęstość spęczanego materiału,

Cp    - ciepło właściwe spęczanego materiału.

2.2. Wydłużanie

Wydłużanie zgodnie z PN-65/M-66003 jest to zgniatanie w jednym lub dwu kierunkach, poprzecznie do osi przedmiotu prowadzące do zwiększenia jego długości kosztem zmniejszenia jego przekroju poprzecznego. Wydłużanie jest więc procesem technologicznym złożonym z kolejno nakładających się i powiązanych ze sobą gniotów, z których każdv

oddzielnie stanowi gniot spęczający. Proces ten stosowany jest przy wykonywaniu odkuwek o osi wydłużonej, np. wałów, czopów itp. Podczas kucia materiał ściskany jest przez kowadła, wskutek czego wysokość ho zmniejsza się do h_tt przy równoczesnym zwiększaniu się szerokości z b₀ do bj (rys. 7.6). Po przekuciu całej długości materiału jego długość zwiększa się z l₀ do ||

Rys. 7.6. Wydłużanie materiałów między płaskimi płytami (kowadłami)

Spłaszczenie (ubytek wysokości) materiału wynoszące:

Ah = h₀ -hj, _;    (7,6)

zwane jest gniotem bezwzględnym, natomiast stosunek spłaszczenia Ah do wysokości h« materiału przed odkształceniem jest gniotem jednostkowym (względnym)

ii

Ah h₀ - h, _ ₌ ___

SIS

Stosunek przekroju początkowego F, do przekroju materiału po wydłużaniu Fi okre- 1 ślonyjako: