Obrabiarka sterowana numerycznie jest to maszyna technologiczna realizującą proces obróbki wg wprowadzonego do układu sterowania programu. Cyfrowy układ sterowania nie będący komputerem oznacza obrabiarkę sterowana numerycznie (NC - Numerical Control), zaś komputerowy układ sterowania określa obrabiarkę sterowana komputerem (CNC-Computer Numerical Control).
Wg normy PN-ISO 2806:1996 sterowanie numeryczne NC to sterowanie automatyczne procesu technologicznego wykonywanego przez urządzenie, które do działania stosuje dane liczbowe wprowadzane w czasie pracy urządzenia, zaś komputerowe sterowanie numeryczne CNC to realizacja NC z zastosowaniem komputera do sterowania funkcji maszyny. Nośnikiem informacji (programu, danych) może być dyskietka, przenośne pamięci, a najczęściej bezpośrednie kablowe połączenie portów komputera zewnętrznego (sieci) i sterownika obrabiarki.
•V
*
Rys.l. Kartezjański układ współrzędnych stosowany w maszynach NC/CNC
Obrabiarki numeryczne dysponują jedynie maksymalnie 5-ma osiami, zaś sterowania 6-cio osiowe są typowe dla robotyki. Spotyka sie i to dość często obrabiarki nawet o kilkunastu osiach sterowanych. Są to jednak zwielokrotnione układy podstawowe zwiększające jedynie możliwości technologiczne obrabiarek. Ogólnie, oś to podstawowy kierunek, w którym zespół maszyny może wykonywać ruch liniowy lub obrotowy. Opisując maszynę a dokładniej jej obszar roboczy lub przestrzeń robocza należy określić punkty charakterystyczne i związane z nimi układy współrzędnych:
- układ współrzędnych maszyny związany z maszyna, z odniesieniem do zera maszyny jako punktu na maszynie ustalonego przez producenta;
- układ współrzędnych przedmiotu obrabianego związany z punktem początkowym układu współrzędnych przedmiotu obrabianego;
- układ współrzędnych narzędzi związany z systemem narzędziowym maszyny, z odniesieniem do punktu początkowego układu współrzędnych narzędzi;
- punkt referencyjny (bazowy), ustalony (przez producenta) punkt na osi, który określony jest w stosunku do początku układu współrzędnych maszyny i stosowany jako miejsce do bazowania.;
- pozycja wymiany narzędzi, ustalony punkt na osi, który określony jest w stosunku do początku układu współrzędnych maszyny i stosowany jako miejsce wymiany narzędzi.