IMGC83

1 Słowo wstępne

specyficzną, systematyczną i zdyscyplinowaną właściwymi sobie rygorami analizą zjawisk mikroskali społecznej.

Część 1 antologii, zatytułowana Teoretyczne koncepcje mikrostruktur społecznych, zawiera teksty poświęcone szczegółowym zagadnieniom teoretycznym, związanym z poszczególnymi ujęciami. Część n antologii nosi tytuł Funkcjonowanie mikrostruktur społecznych. Są w niej zgromadzone fragmenty wybranych prac badawczych małych grup, występujących zwłaszcza we współczesnym społeczeństwie polskim. Są one poznawczo interesujące, gdyż odnoszą się do stosunkowo słabo rozpoznanych grup i występujących w nich zjawisk społecznych. Poza tym zamieszczone prace badawcze charakteryzuje wyraźne poszukiwanie strukturalnych aspektów badanych zjawisk. Pytania o głębokie i determinujące prawidłowości rzutują zarówno na diagnostyczną, jak i wyjaśniającą warstwę prezentowanych opracowań. W moim przekonaniu. oba walory decydują o użyteczności dydaktycznej zamieszczonych tekstów. Są one wyrazistymi przykładami analiz, które przemawiają do intelektu, wyobraźni socjologicznej oraz do potrzeb poznawczych studentów.

Niniejszą publikację przygotowałam z myślą o potrzebach dydaktycznych studentów socjologii Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej. Mogą z niej również korzystać studenci innych kierunków, mający socjologię małych grup społecznych lub elementy nukrosocjologii w programach studiów. Muszę z radością podkreślić, że pełne zrozumienie wśród wielu nauczycieli akadamickich innych uniwersytetów Tnal»Tła potrzeba przygotowania takiej pomocy dydaktycznej. Wszyscy Autorzy, do których zwróciłam się z prośbą, wyrazili zgodę na umieszczenie ich prac w antologii. Tą drogą pragnę wyrazić Im swoją wdzięczność oraz serdeczne podziękowania za pomoc.

Irena Machaj

WPROWADZENIE DO SOCJOLOGICZNYCH ZAGADNIEŃ MIKROSTRUKTUR SPOŁECZNYCH

IRENA MACHAJ 1. Problem teorii w mikrosocjologii

Problematykę mikrostruktur społecznych zwykle definiuje się określeniem pizei-miotowym, czyli przez wskazanie obiektów jej badań. Wymienia się tutaj grupy gąifl zabawy, kręgi towarzyskie, sąsiedztwo, kliki itp. Idziemy wówczas śladem doświni-czeń życia codziennego. Wskazują one, iż społeczne funkcjonowanie członAM^I istotnie określone przez całości społeczne naturalnie wyodręboiąiąofcflj^^^^^H Każda grupa ma swoje fizyczne parametry, takie jak wielko#, skład członkom? ski, lokalizację przestrzenną, częstość i zagęszczenie interakcji społecznych które z grup funkcjonują legalnie w oparciu o pisane reguły i zasady, zaI petoMjB działania innych stanowią normy mające jedynie względnie powszechną ai«|Mfl członków. Grupy różnią się też charakterem zaspokajanych potrzeb niem kontroli ich zachowań, funkcjami społecznymi itd. Mimo wieloratoejtM^^^H ności łączy się je w jedną klasę obiektów studiów socjologicznych.

Należy również podkreślić, iż poszczególne rodzaje grap są praedaiaiH|^^^H szczegółowych subdyscyplin, takich jak socjologia rodziny, orgaaizar^tfl^^^^^H czy społeczności lokalnych. W obrębie każdej z nich mamy do czyniaMM^^^^J zjawisk i procesów, które występują w danym obszarze społecznym. je następnie w ramach całościowych teorii grup danego rodzaju. npk MH~ nuklearnej, tradycyjnej rodziny chłopskiej, modernizowanej społeczności MpjjH teorii efektywnego kierowania grupami zadaniowymi. W związku z tym j się dwa pytania zasadnicze dla mikrosocjologii. Jakie racje naukowe hM |ij| wyodrębniania oraz czym charakteryzują się jej rezultaty pozantyf w postaci teorii mikrostruktur społecznych.

Dla wyjaśnienia tych zagadnień niezbędne jest sięgnięcie do pogoni ono sens starań, zabiegów poznawczych oraz intelektualnych cych w wyniku pracy naukowej. Odnoszą się one do obszarów i

branych przez daną dziedzinę nauki.    _

Pod pojęcie teorii w socjologii są podkładane bardzo różne treści I nim równie dobrze wielkie, dziewiętnastowieczne systemy sąn