IMGE99

6

współczesnymi, że „w głębi ludzkiego serca zostało zaszczepione pragnienie Boga i tęsknota za Nim”'.

Nie są to idee modne i powszechnie akceptowane, w tym także w teorii i praktyce edukacyjnej. Szczególnym przeciwnikiem staje się i jest postmodernizm, usiłujący podważyć i zniszczyć wartość prawdy, bez której to wartości wręcz niemożliwa jest wszelka edukacja. L. Kołakowski trafnie pisze:

„Tak zwany postmodernizm unicestwia albo chce unicestwić prawdę jako osobną wartość życia, samodzielny i prawomocny cel: prawda w znaczeniu tradycyjnym jest przesądem, być jej nie może; wiedza nasza jest produktem zmieniających się kulturalnych okoliczności i podobnie zaufanie nasze do jej prawomocności; otaczają nas tylko nasze własne artefakty, a po drugiej stronie owych artefaktów nie ma żadnego bytu rzeczywistego, do którego mielibyśmy dostęp; nie ma też powodu, by się smucić lub za niedogodność, a tym mniej za nieszczęście, uważać tę niezdolność naszą; tylko zastarzałe przesądy filozoficzne utrzymują przy życiu niemądrą wiarę w jakieś światy zmyślone, do których owładnięcia umysłowego mamy rzekomo dążyć. Tak to czas i wysiłek na próżno tracimy, miast trudzić się zadaniami realnymi, mianowicie tym, jak życie weselszym uczynić”^{1 2}.

Zachód nie ma i nie miał monopolu na prawdę. „Brakowało mi czegoś istotnego nie tylko na Zachodzie, ale także w Zachodnim Kościele - pisze B. Griffiths. Żyliśmy jedną połową duszy - świadomością, poziomem rozumu, teraz musieliśmy odkryć drugą jej połowę-nieświadomość, wymiar intuicyjny. Pragnąłem doświadczyć w mym życiu połączenia tych dwóch wymiarów egzystencji - racjonalnego i intuicyjnego, świadomego i nieświadomego, męskiego i żeńskiego. Chciałem odnaleźć drogę do zaślubin Wschodu z Zachodem”³.

Czy droga ta zamknięta jest dla pedagogiki? Czy nie warto choćby w małym stopniu jej otworzyć? Czy w człowieku istnieje potencjał dobra, potencjał doskonalenia się czyli osiągania wyższych stanów świadomości? Uważam, że są to pytania, na które należy udzielić odpowiedzi zdecydowanie twierdzącej. W jakiejś tam części udziela tych odpowiedzi ta książka, wsparta na optymistycznym przekonaniu,

1

   Jan Paweł II, Fides et ratio, Kraków 1998, s. 33.

2

   L. Kołakowski, Mini-wykłady o mcuci-sprawach, Kraków 2000, s. 97.

3

   B. Griffiths, Zaślubiny Wschodu z Zachodem, Poznań 1982, s. 5-6.