IMGc52 (2)

IM

Rodzina Micrococcaceae

rozkłada kwas hialuronowy, znajdujący się w pr7pgtr7pniar>i międzykomórkowych". W ten sposób ułatwia ona wnikanie gronkowców do orga-nizmu i ich rozprzestrzenianie się.

Z innych enzymów wytwarzanych przeważnie przez gronkowce chorobotwórcze należy wymienić: dezoksyrybonukleazę, żelatynazę, proteazę, lipazę, fosfatazę, ureazę i penicylinazę. Ponieważ żadna z wyżej wymienionych substancji nie determinuje w całości gronkowcowego procesu chorobowego, zwrócono uwagę na inne czynniki zjadliwości. Stwierdzono, żg substancje—otoczkowe, gronkowców mają podobne cechy do wielocu-krów zawartych w otoczkach pneumokoków. Warunkują one zjadliwość szczepów przez hamowanie fagocytozy i powodują powstawanie swoistych przeciwciał działających ochronnie. Otoczkowe szczepy gronkowców występują jednak rzadko w materiałach pobieranych od chorego, dlatego wydaje się, że nie odgrywają one roli w schorzeniach gronkowcowych.

Przedstawione wyżej liczne czynniki warunkujące zjadliwość gronkowców wykazują, jak złożony i wielokierunkowy jest proces zakażenia. Ponadto sama zjadliwość gronkowca nie jest wystarczająca do wywołania choroby. Wystąpienie jej jest zależne również od aktualnej wrażliwości organizmu na zakażenie.

Gronkowcowe zakażenia powstają często przy współudziale czynników dodatkowych, sprzyjającyh, takich jak: zmiany skórne po oparzeniu, osłabienie i utrata odporności u ludzi chorych (cukrzyca, rak, białaczka, gruźlica, grypa) lub po zabiegach operacyjnych. Szczególnie wrażliwe na zakażenia są noworodki i dzieci.

Na ogół jednak zdrowe organizmy ludzkie i zwierzęce mają wysoką odporność na zakażenie, której nabywają na skutek stałego kontaktu z gronkowcami chorobotwórczymi.

Istota odporności przeciwgronkowcowej nie jest dokładnie poznana. Znany jest udział mechanizmów nieswoistych, jak fagocytoza i zdolność makroorganizmu do lokalizacji procesu chorobowego. Natomiast nie jest wyjaśniona dotąd rola różnych przeciwciał powstających w organizmach ludzkich i zwierzęcych w czasie naturalnego zakażenia lub uodpornienia.

Diagnostyka. Ponieważ gronkowce wywołują: 1) liczne zakażenia o różnorodnej lokalizacji, 2) zatrucia pokarmowe i 3) częste zakażenia we-wnątrzszpitalne, materiał przysyłany do badań może być różny (ropa, wymazy z nosa, gardła, ran, skóry, oka, pochwy, odbytu, krew, płyn mózgowo-rdzeniowy, płyny wysiękowe, plwocina, kał, mocz, żółć, materiały sekcyjne, produkty spożywcze, leki, opatrunki, aparatura anestezjologiczna, narzędzia i przybory lekarskie, a przy dochodzeniach epidemiologicznych powietrze, kurz itp.). Ropa jest najczęstszym (obok wymazów z nosa i gardła) i najbardziej typowym materiałem do badania schorzeń gronkowcowych.

Rozpoznanie mikrobiologiczne opiera się na: 1) badaniu mikroskopowym i 2)'. izolacji zarazka z określeniem jego właściwości chorobotwór-